Eerste zelfstandige stappen van jonge Nederlandse Rode Wouwen niet zonder gevaar

Sinds 2010 komen Rode Wouwen in Nederland jaarlijks succesvol tot broeden en het aantal lijkt sinds 2015 toe te nemen. De toename kan een gevolg zijn van “overflow” uit nabije populaties in Duitsland of België, maar kunnen ook voortkomen uit “eigen” reproductie van Nederlandse vogels. Om hier achter te komen en tegelijkertijd informatie te verzamelen over terreingebruik, dispersie en migratie, met alle risico’s van dien en vestiging als broedvogel, is door onderzoekers Stef van Rijn en Willem van Manen in samenwerking met Grauwe Kiekendief – Kenniscentum Akkervogels (GKA) een project opgestart waarbij zoveel mogelijk jongen een kleurring krijgen en een deel van de jongen ook een GPS-loggers.

GPS-loggers
In juni 2019 zijn tien jonge Rode Wouwen voorzien van een zender: twee in Drenthe, twee in Gelderland, drie in Limburg en drie in Overijssel. De zenders sturen tweemaal daags een 3G upload met posities op basis van 5-minuten-intervallen. Voor specifiek onderzoek is er ook een hoge resolutie functie waarbij iedere 3 seconden een positie wordt verzonden. Naast posities wordt ook de vlieghoogte geregistreerd. Op basis hiervan kunnen de vliegbewegingen in verschillende situaties, zowel qua terrein, seizoen, weersgesteldheid en tijd per dag nauwkeurig in kaart worden gebracht.

Figuur 1. Tracks van zeven gezenderde rode wouwen vanaf vertrek broedgebied, situatie 30 juli 2019. De vogel met de rode track kwam op de eerste dag van zijn avontuur om het leven (zie figuur 2). Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Eerste stappen de wijde wereld in
Inmiddels zijn alle tien jonge Rode Wouwen al enige tijd uitgevlogen, waarbij ze de eerste tijd niet verder dan een paar honderd meter van het nest rondhingen en waarschijnlijk nog door hun ouders werden gevoerd. Tot op een leeftijd van 74-80 dagen bleef dit zo, maar van de ene op de andere dag besloten ze te vertrekken. Dit ging niet geleidelijk, maar direct tot op honderden kilometers van de nestplaats. Op dit moment zijn zeven van de tien jonge vogels vertrokken en aangekomen in gebieden met omvangrijke wouwenpopulaties, waaronder Oost-België en de Duitse Eifel (zie kaart).

Onafhankelijkheid niet zonder gevaar
Die eerste schreden de wijde wereld in zijn niet zonder gevaar. Dat ondervond het jongste jong van een van de Limburgse nesten. Op zijn eerste dag van onafhankelijkheid kwam hij terecht in een gebied met een windpark in de Duitse Eifel, waar hij nog diezelfde middag door een turbine werd geraakt (zie onderstaande foto en figuur 2). Het is bekend dat Rode Wouwen regelmatig het slachtoffer zijn van windturbines. Des de opvallender is het dat eerder met zenders uitgeruste volwassen Rode Wouwen in België en Luxemburg tot dusver nog niet in aanvaring met windturbines zijn gekomen. En het zou goed kunnen dat een dergelijk ongeluk van een jonge Rode Wouw vooral te maken heeft met onhandigheid en onervarenheid.

Gestorven jonge Rode Wouw uit Limburg als gevolg van een aanvaring met een windturbine, Simmerath (D) 30 juli 2019. Foto: René Janssen. Klik op de foto voor een vergroting.

Figuur 2. Posities van de Limburgse vogel vlakvoor het dier door de turbine werd geraakt, Simmerath (D), 29 juli 2019. Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Terugmelden en online meekijken
De Nederlandse Rode Wouwen zijn uitgerust met een metalen ring van het Vogeltrekstation en aan de andere poot een gele ring met twee-letterige zwarte inscriptie. Afgelezen kleurringen graag doorgegeven aan Stef van Rijn.

De projectgroep is momenteel bezig met een portal waarop publiek mee kan kijken, zodat de reizen van de vogels gevolgd kunnen worden. Dit portal zal deze nazomer beschikbaar zijn.

<<<<>>>>

Het project wordt mogelijk gemaakt door Provincie Limburg en Provincie Drenthe. Daarnaast worden zenders gesponsord door de Werkgroep Roofvogels Nederland, Vogelwerkgroep Noordwest-Achterhoek en Jeroen de Bruijn. De werkzaamheden van het zenderonderzoek worden uitgevoerd in een samenwerking met GKA.

Voor meer informatie over dit project kunt u contact opnemen met:
Stef van Rijn, mail of bel +31 6 53616778.