Gek van kieken

Hoe een jonge Grauwe Kiekendief uit Flevoland in Oost-Groningen kan uitvliegen dankzij de hulp van vrijwilligers van GKA en door de professionele zorg van De Fûgelhelling.

Al een aantal jaren help ik mee bij Grauwe Kiekendief – Kenniscentrum Akkervogels. Zo ook weer dit jaar. Ik speur dan naar kieken die in mijn gebied (dat is de omgeving waar ik mijn foto’s maak, Bellingwolde/Blijham e.o.) willen gaan nestelen. Zo gauw als ik denk of het echt iets is geef ik dit door. Zodat we ze samen in de gaten kunnen houden of het ook wat wordt. Ook dit jaar heb ik er weer een aantal gevonden. Met mijn drone kon ik GKA helpen. Samen met de mensen van de club gekeken of er een nest was, of er eieren of al kuikens waren. Dit scheelde weer een extra rondje sporen maken in het veld, dat werkte echt super.

Dit jaar werd er gemeld dat er een vrouwtje grauwe kiek was waarvan de kleurring was verschoven en over haar klauw was gezakt. Dit was vastgelegd op een foto. De actie die werd ondernomen is de kiekdame vangen en zo gezegd zo gedaan. De kiek dame was P|8 deze verbleef met een nest bij Oudeschans. De dame werd gevangen en kreeg een nieuwe kleurring, L|2. Deze dame hebben we natuurlijk gevolgd hoe het ging met haar poot. Een dag later ving ze er alweer een muis mee op bij een prooioverdracht in de lucht. In haar nest had ze drie eieren waarvan er eentje was uitgekomen.

Een dikke twee week daarna kom ik langs haar nestperceel en zie tot mijn schrik dat alle tarwe plat ligt. Ik ben gelijk blijven kijken of ik het nest nog kon vinden. Tot mijn stomme verbazing zie ik de vrouw een prooi brengen! Hoera! Dus het kuiken was nog in leven. Gelijk contact opgenomen met de club, Madeleine en Almut kwamen snel. Met ons allen een kooi plaatsen en het tarwe weer rechtop zetten door met tie wraps aan de kooi vast te zetten. Volgens ons met een mooi resultaat. Het kuiken weer terug in het nest en wachten of mevrouw L|2 weer terug durfde te komen met een muisje. En inderdaad, ze durfde!

[ultimate_carousel slides_on_desk=”1″]

[/ultimate_carousel]

In 2018 is vrouwtje P|8 als jong in Flevoland uitgevlogen. Zij was een van de zes jongen uit de twee nesten die toen door de inmiddels zeer bekende grauwe kiekendiefman Abe is grootgebracht.

P|8 2018 net uitgevlogen. © Rob Dekker

We stonden nog even na te praten en toen kwam Madeleine met het verhaal vanuit de Flevopolder over een vrouwtje grauwe kiek die in juni dood op het nest lag met drie kuikens. Eén kuiken was al dood, de andere twee zijn naar een vogelopvang gebracht. Een jong heeft het overleefd, en die moest toch ergens bij een nest in. En de keuze viel op dit nest in Oudeschans, mede omdat ik dan elke dag kon bijvoeren met muizen. Kom er toch elke dag al langs met mijn fotoronde.

Ernstige situatie rond nest in Flevoland

Op 18 juni was onze ervaren vrijwilliger Johan Janssens in Flevoland bij het nestperceel van ons welbekende grauwe kiekendief Abe. Hij maakte zijn vaste rondje om braakballen bij de prooipaal te verzamelen. Johan vond dat Abe zich vreemd gedroeg en nam contact met onze collega Jitty op. Naar aanleiding van zijn informatie samen met de waarnemingen van Rob Dekker de dag ervoor hebben we Johan gevraagd naar het nog niet beschermde nest te lopen. Daar trof hij een zeer trieste situatie aan van een dood vrouwtje op een nest met drie jonge kuikens en allemaal prooien. De twee oudste kuikens van ongeveer drie en vijf dagen oud bleken nog te leven. Johan heeft in zijn eentje alles aan dode en levende vogels en prooien van het nest meegenomen. Hij heeft de levende jongen in zijn trui gestopt om warm te houden en is richting Friesland gaan rijden Jitty tegemoet. Zij nam de jongen van Johan over en heeft ze vervolgens naar Vogelopvang De Fûgelhelling in Ureterp gebracht. Onderweg is jammer genoeg het jongste kuiken nog doodgegaan. De ander is door Hetty en Andries en hun team deskundig opgevangen en goed verzorgd.

Het dode vrouwtje werd voor onderzoek weggebracht omdat de situatie rond haar dood verdacht was. Uit onder zoek bleek dat ze enkele gaatjes in haar lijf had en dat ze door verbloeding is doodgegaan. Dit lijkt sterk op verwondingen zoals ook met afschot door hagel gevonden wordt. De precieze situatie die leidde tot de dood van dit vrouwtje kon helaas door onderzoek niet meer vastgesteld worden. Een zeer ernstige situatie omdat hiermee het enige nog mogelijk succesvolle nest van Flevoland in 2020 om zeep is gebracht.

Na twee weken in de opvang, is het overgebleven jong met een leeftijd van 19 dagen door ons opgehaald om in een nest in Oost-Groningen bij gezet te worden. Waar door Jan Ploeger extra voedsel werd gebracht, ter ondersteuning van de oudervogels. Tot enkele dagen later het jong werd verhuisd naar het nest bij Oudeschans.

Waarschijnlijk overbodig voor jullie als oplettende lezers: maar het jong is verder groot gebracht door haar oudere ‘zus’! P|8 (L|2): dochter van Abe uit 2018.

Madeleine had een paar dagen ervoor het kuiken opgehaald bij de opvang en naar een ander nest gebracht. Maar omdat dit nest geschikter was i.v.m. gemakkelijker bijvoeren en minder al aanwezige jongen werd Jan Ploeger gevraagd het jong op te halen en naar Oudeschans te brengen. Zo gezegd zo gedaan. Kuiken Kleine Abe zoals de mensen haar noemden was ietsje ouder dan het andere jong, maar dat is normaal ook zo. En dan bijvoeren, waarom? Omdat de ouders nu ineens een extra eter in het nest hebben. Wat mij zelf verbaasde is dat mevrouw kiek er zo weer bij de jongen het nest in dook, of het nooit anders is geweest. Dus ik er elke dag naartoe om de kuikens bij te voeren. Er moest wel even ruimte worden gemaakt in de vriezer thuis voor de muizen.

Maar wat een ervaring elke dag de jonge kieken te kunnen zien. Echt gaaf! Met mijn mobiel in de aanslag gelijk foto’s maken onder het lopen en als de muizen in het nest werden gegooid. En daarna weer wegwezen. Eén keer is een fotomaat van mij, Be Eelsing mee geweest om wat foto’s te maken voor een verhaal op Westerwolde Actueel. Wat zie je ze dan groeien, echt dat gaat zo snel elke dag een viertal muizen extra doet ook wel iets. De jonge kieken werden tussendoor ook nog even voorzien van een kleurring. Ons zorgenkindje heeft nu kleurring S|K . Het ringen gebeurde in het bijzijn van de boer, zijn vrouw en kind. Zo leuk als je ziet hoe leuk kinderen en volwassen dit vinden.

[ultimate_carousel slides_on_desk=”1″ next_icon=”ultsl-arrow-right6″]

Jong uit de opvang, onderweg naar Oost-Groningen.

Jan Ploeger komt het jong bijzetten in het nest bij Oudeschans.

[/ultimate_carousel]

Na een dikke anderhalve week kwam ik op een morgen muizen brengen en zat S|K mooi op de rand van de kooi te kijken. Toen ik dichterbij kwam ging ze op de vleugels, het tarwe in. Een dag later was nummer twee ook weg. Ik heb nog wel wat muizen in het nest gelegd maar ze kwamen daar niet meer. Een paar dagen later toen ik samen met Almut de beschermingskooi weghaalde zagen we hoe ze beide rond vlogen, helemaal aan het eind van het perceel. Echt super om te zien. Je hart maakt dan een sprongetje en denk ik: weer één gered.

Deze ervaring nemen ze me nooit meer af. Echt geweldig! Ik wil graag iedereen bedanken dat dit zo mogelijk was, en hopelijk zien we ze volgend jaar weer ergens opduiken.

*Noot van de redactie
Uit dit verhaal blijkt maar weer eens hoe onmisbaar de hulp van vrijwilligers in het veld is: aanwezigheid, extra ogen in het veld, zorg, enthousiasme en nog veel meer. Iedereen bedankt voor jullie tomeloze inzet bij het vinden van broedparen, het beschermen en in de gaten te houden van de nesten.

Inzamelingsactie voor De Fûgelhelling, Ureterp

Dit was in alle jaren van nesten beschermen helaas niet de eerste keer dat wij een jonge kiekendief naar de vogelopvang moesten brengen. Dat we dit iedere keer met een gerust hart kunnen doen omdat ze bij De Fûgelhelling zeer deskundige opvang en zorg geven is heel fijn. Als dank voor al het goede werk dat zij leveren willen we daarom graag oproepen om het goede werk van de Fûgelhelling financieel te steunen. Hier kun je rechtstreeks doneren. Heel erg veel dank aan een ieder die eenmalig een bedrag overmaakt of donateur wordt.

Het beschermingswerk rond kiekendieven wordt financieel mogelijk gemaakt door de Provincies Flevoland en Groningen.