Akkerinsecten

door Raymond Klaassen

Veel akkervogels zijn insecteneters, of in ieder geval gedurende de zomer als ze hun jongen voeren. Daarom zijn we als Grauwe Kiekendief – Kenniscentrum Akkervogels ook geïnteresseerd in het voorkomen van insecten in landbouwgebieden. Immers, zonder insecten geen voedsel voor onze akkervogels. Zou de achteruitgang van insecten ook een reden voor de achteruitgang van akkervogels kunnen zijn?

Er is maar weinig bekend over de trends (aantalsverloop per soort, aantal soorten) van insecten. De weinige lange-termijnstudies laten allemaal negatieve trends zien, maar gegevens uit landbouwgebieden zelf ontbreken. Daarom zijn we in 2017 begonnen met het monitoren van insecten op de Groningse akkers. Daarbij werden vliegende insecten met behulp van gele plakvallen en malaisevallen (soort tent) geteld, en lopende insecten met potvallen (ingegraven bekers).

Immers, zonder insecten geen voedsel voor onze akkervogels.

Malaiseval voor vangen vliegende insecten © Raymond Klaassen

Allereerst kunnen we concluderen dat het niet waar is dat er geen insecten meer in landbouwgebieden voorkomen. Sterker nog, we waren verrast over de hoge aantallen die we soms vingen, vooral ook omdat het daardoor heel veel werk is de samples uit te zoeken! Wat wel opvalt is dat er belangrijke verschillen tussen habitats bestaan. In maatregelen als akkerranden vinden we de grootste soortrijkdom, met ook veel andere geleedpotigen zoals spinnen. Akkerranden lijken wat dat betreft echt een bijdrage te leveren aan het verhogen van biodiversiteit. De grootste aantallen insecten vonden we niet altijd in akkerranden maar juist op de akkers zelf. Soms tot wel honderden loopkevers per potval. Dit is echter een eenzijdig beeld want deze vangsten werden veelal door een beperkt aantal soorten gedomineerd. Dominante loopkeversoorten waren bijvoorbeeld de Akkersnelloper, Koperen Kielspriet en Gewone Zwartschild. Wat betreft biodiversiteit valt er dus nog veel te winnen in de akkers.

De komende jaren willen we ons onderzoek naar insecten op akkers verder uitbreiden. Belangrijke vragen daarbij zijn of dat met een ander beheer (bijvoorbeeld niet-kerende grondbewerking) de diversiteit aan insecten toeneemt. Maar ook hoe akkerranden en andere maatregelen kunnen helpen bij natuurlijke plaagbestrijding in de akkers. Het determineren van de insecten is veel werk, maar tegelijkertijd is het ontzettend leuk om te doen. Mochten er mensen zijn die het interessant zouden vinden hier bij te helpen dan horen we dat graag!