Bijzondere insecten op ‘Rijke Dijken’

door Niels Godijn

06-jun-2022 In het kader van het project Rijke Dijken wordt bekeken welke planten en dieren voorkomen op binnendijken. Daarnaast worden zo veel mogelijk dijken beoordeeld op hun geschiktheid als leefgebied voor planten en dieren in het gehele zuidwestelijk zeekleigebied: de Zuid-Hollandse eilanden, Zeeland en westelijk Noord-Brabant.

Tijdens het veldwerk van 2022 is vastgesteld dat veel dijken in een slechte staat zijn. Dat kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld het jaarlijks klepelen van de vegetatie of juist door het wegvallen van het beheer waardoor de dijk dichtgroeit. Dit zorgt voor ongunstige leefomstandigheden voor de planten en dieren die voorkomen op deze dijken. Er is dus duidelijk behoefte aan verbetering. Daarvoor is praktisch advies nodig, in goed overleg met eigenaren en pachters.

Her en der liggen ook dijken die in goede staat verkeren. Naast allerlei veelvoorkomende soorten zijn hier in 2022 ook een aantal bijzondere insecten gezien:

  • Op meerdere dijken op Tholen en Schouwen-Duiveland is de roodrandzandbij aangetroffen. Tot voor kort kwam deze bedreigde soort alleen nog voor in de Biesbosch, maar ze lijkt zich nu uit te breiden. Ook de vierbandgroefbij wordt steeds vaker gezien, een zuidelijke soort die via de grote rivieren vanuit het oosten nu ook Zeeland heeft bereikt.

  • In april werd een rode koekoekshommel op Tholen gezien, foeragerend op witte dovenetel. Deze hommel wordt maar enkele keren per jaar aangetroffen in de Zuidwestelijke Delta.

  • Op diverse dijken vliegen regionaal schaarse graslandvlinders zoals het zwartsprietdikkopje, groot dikkopje en de kleine vuurvlinder. Bijzonder is een populatie koevinkjes in het centrum van Schouwen-Duiveland, een dagvlinder die op veel locaties in het binnenland van de Zuidwestelijke Delta is verdwenen. Op Tholen werd een rups van de koninginnenpage aangetroffen op wilde peen, deze soort zal naar verwachting verder toenemen.

  • Op enkele Schouwse dijken langs de Grevelingen is de erg zeldzaam geworden gewone oliekever gevonden. Deze kever parasiteert op de nesten van wilde bijen. Ook op dijken rond het Haringvliet komt deze kever op een aantal plekken voor.

Veel van deze insecten zijn niet alledaags en worden ook in natuurgebieden zelden gezien. Dit laat zien wat een grote potentie de binnendijken hebben als gezond habitat voor planten en dieren. In de komende jaren wordt het onderzoek aan de dijken voortgezet. Daarnaast worden er gesprekken gevoerd met dijkeigenaren en -beheerders om de dijken als leefgebied te verbeteren.

Koninginnepage

Vierbandgroefbij

Gewone Oliekever

Luister hier de Vroege Vogels podcast waarin Linde en Niels nog veel meer interessante dingen vertellen over bijen, landbouw en dijken.