Wulpen gaan ondanks hun omvang verrassend gemakkelijk in de omgeving op, dus het vinden van de nesten is geen eitje. Als de nesten gevonden zijn worden deze beschermd tegen predatoren en agrarische activiteit met behulp van een stroomhek. Voor dit onderzoek om mogelijk te zijn is de medewerking van vrijwilligers (nesten opsporen en monitoren) en boeren (land open stellen voor bescherming- en onderzoekswerkzaamheden) dus van cruciaal belang. We zijn dankbaar dat dit in 2019 van harte gebeurt van alle kanten.
1. Beschermen
Het wulpennest is niet meer dan een dun matje van grassprietjes op de kale bodem. De eieren daarentegen zijn wel echte kunstwerken.
Er wordt ook om het beschermde nest heen gewerkt en de eieren zullen dus in ieder geval niet door agrarische activiteit vernietigd worden.
Het stroomhek van 10 x 10 meter wordt om het nest geplaatst om predatie tijdens het broeden te voorkomen.
Na het plaatsen van de nestbescherming wordt vervolgens gewacht of de oudervogel weer terugkeert op het nest.
2. Zenderen
Als het nest beschermd is worden de eieren nauwlettend in de gaten gehouden tot het moment dat ze uitkomen. De kuikens van de wulp kunnen als ze uit het ei komen meteen lopen en zelfstandig hun eten zoeken. Als je dus er dus te laat bij bent, moet elke graspol ongekeerd worden om ze terug te vinden. Een kuiken per nest krijgt een radionzender en wordt zo gevolgd om in kaart te brengen wat zijn overlevingskansen zijn en welke factoren dit beïnvloeden.
Een radiozender van 2 gram die op een kuiken geplakt wordt van gemiddeld 60 gram. Deze valt er na verloop van tijd vanzelf weer af.
Met de antenne wordt de locatie van het zenderjong uitgepeild. Dat betekent voorzichtig lopen en goed opletten.
Het 1e kuiken ooit met een zender geprepareerd en opgebracht in Nederland is een feit!
Het gezenderde kuiken is ook in hoge vegetatie terug te vinden, zijn broertjes en zusjes zijn een ander verhaal.
3. Volgen
Het zenderjong wordt gedurende zijn kuikenleventje meerdere malen opnieuw opgespoord. Omdat meten uiteindelijk weten is, wordt het kuiken gewogen als het is terug gevonden en ook de snavellengte wordt bepaald. Deze beide parameters vertellen ons iets over de groeisnelheid van het kuiken.
De antenne in het gras en de kuikens in de hand, de omgekeerde wereld. Tijd om te meten.
Een kuiken in een bekertje om gewogen te worden. Kijken of dit jong wel netjes zijn bordje leeg eet elke dag.
Soms heb je geluk en vindt je alle kuikens midden in een gemaaid weiland waar ze nog bezig waren het gras te keren en in ruggen te leggen.
Ook de snavellengte wordt opgenomen, hopelijk krijgt ook dit jong de kans ooit de volwassenlengte te bereiken.
4. Overleven
Uiteindelijk is het elke keer spannend of je bij jouw volgende terugkomst de kuikens weer levend zult aantreffen.
In dit specifieke geval konden de kuiken verplaatst worden van een gemaaid grasland naar een extensief beheerde weide. Maar ook dit biedt geen garantie van overleving…
Dit kuiken treffen we hopelijk bij het volgende bezoek weer in goede gezondheid aan, alleen dan weer een stukje groter gegroeid.
Foto’s: Henk Jan Ottens en Sylvia de Vries
Dit onderzoek is in samenwerking met Landschapbeheer Drenthe en wordt mede mogelijk gemaakt door: het Bettie Wiegman Fonds, de Nationale Postcode Loterij, Prins Bernard Cultuurfonds, Provincie Drenthe, Het Drents Landschap, WMD Drinkwater en Vogelbescherming Nederland.