Het wel en wee rond een nest van bruine kiekendieven in Noord-Groningen
door Madeleine Postma
19-jul-2021 In een wintergerstperceel in Noord-Groningen zaten twee nesten van bruine kiekendieven, het vroege nest is mislukt maar het late tweede paar was bij de start van de oogst nog actief.
Dag 1: 19 juli 2021
Vandaag is de oogst op het nestperceel begonnen. Dankzij een vooraf vastgestelde lijn van Margreet Renkema wordt de nestplek al snel gevonden. Door de grote delen platliggend gerst verloopt de oogst langzaam, regelmatig staat de combine stil. Uiteindelijk komt in de avond in de buurt van het nest de combine helemaal stil te staan en kan vandaag niet verder.
Er is maar deels rond het nest geoogst. Het is een opvallend erg hoog opgebouwd nest (± 70 cm). De jongen lijken op een soort troon te zitten. Rond het nest is het gerst platgeslagen. Vanwege de openheid gaan we wel een stroomdraad plaatsen. Samen met Hilbrand Schoonveld en Jan Knot de smartfence geplaatst.
Het vrouwtje keert niet terug naar het nest. Dat wordt dan zelf voer brengen. ’s Avonds bij aankomst bij het nest bleek het oudste jong weg te zijn, hij was uit het nest en de omheining gewandeld. Hij zat op zeker 10 meter westelijker van het nest verstopt, aan de rand van nog opstaand gerst. Het jong teruggezet en gevoerd.
Het stroomdraad bewees gelijk zijn dienst toen Hilbrand de lokale boerderijkat zag rondsnuffelen in de buurt van het nest en een tik van het stroomdraad kreeg. Alleen: wat te doen aan weglopende jonge bruine kieken? Morgen maar weer verder.
Dag 2: 20 juli 2021
Al voor 6 uur ’s morgens werd Hilbrand wakker geappt door de boer omdat hij de oudervogels hoorde en zag. Fijn zo’n meelevende boer! Vandaag geen oogst i.v.m. reparatie van de combine en een ander eerst nog te oogsten perceel.
Na tijden observeren wordt duidelijk: het vrouwtje komt niet op het nest. Ze komt in de buurt maar durft niet te landen. Haar mannetje die prooien aanlevert vangt ze ver van het nestperceel al op dus ook geen kans dat de man eventueel wel prooien op het nest zou droppen. De jongen zijn vandaag 2x bijgevoerd, deels met de hand door Hilbrand Schoonveld en Margreet Renkema. Later blijkt dat de jongen gelukkig zelf ook al hele eendagskuikens en muizen zelfstandig naar binnen kunnen werken.
Dag 3: 21 juli 2021
De oogst van het nestperceel gaat vandaag verder. Maar aangekomen bij het nest: de jongen foetsie! Deze keer beide jongen aan de wandel. Ze zaten buiten het stroomhek maar nu al op zeker 20 m. Mogelijk lokt het vrouwtje ze met prooien buiten de omheining, niet handig als er nog weer geoogst gaat worden.
Ook vandaag staat de combine meerdere keren langdurig stil met technische problemen. En weer komen ze er niet aan toe om rond nest te oogsten. De jongen hebben in afwachting van de naderende combine wel apart in een doos gezeten. Om te voorkomen dat er morgen weer naar uit het nest gewandelde jongen gezocht moet worden plaatsen Hilbrand en ik gaas binnen het stroomhek. Bijvoeren blijft daardoor 2x per dag nog steeds nodig.
Een ander vrouwtje kiekendief had het nest waarschijnlijk allang opgegeven maar de dame van dit nest blijft in de buurt rondhangen ook al komt ze niet meer heel dichtbij.
Dag 4: 22 juli 2021
De oogst gaat vandaag weer verder de jongen weer in dozen apart gehouden. Het laatste stuk rond nest is nu wel geoogst. Net nadat de oogst vanmiddag om 16 uur klaar was werd er direct mest geïnjecteerd, om 19 uur zijn ze klaar.
Ook weer 2x eten gebracht want het vrouwtje komt nog niet op nest. Ze vangt het mannetje met prooi nog steeds ver buiten nestperceel al op. Ze vliegt wel in de buurt van het nest maar gaat er niet op, en dropt ook geen prooi.
Dag 5: 23 juli 2021
De jongen vanmorgen bijgevoerd, het vrouwtje is nog steeds in de buurt. Er staat alleen nu weer een auto dichtbij geparkeerd van iemand die ergens anders op het land aan het werk is. En tot onze grote verrassing waren er vandaag wéér werkzaamheden op het nestperceel: nu werd er vaste mest uitgereden.
Om te kijken of er met een ander soortige afrastering, in Gallische stijl het vrouwtje misschien wel op het nest durft te komen gaan we experimenteren. Ter vervanging van van het stroomhek en het gaas komt er een rand van rietmatten. Het vrouwtje kwam daarna met een prooi verrassend dichtbij boven het nest cirkelen maar ze laat uiteindelijk de prooi buiten de afrastering vallen. Dan eerst nog maar zelf weer voer brengen.
Dag 6: 24 juli 2021
Vandaag opnieuw werkzaamheden op het perceel: groenbemester inzaaien. Weer twee keer voer gebracht. Het vrouwtje is nog steeds in de buurt!
Dag 7: 25 juli 2021
Een dagje zonder werkzaamheden, op het land. Een regendag. De jongen 2x eten gebracht. Vrouw is nog aanwezig op een naastgelegen perceel.
Dag 8: 26 juli 2021
Tot vandaag heeft Hilbrand de jongen 2x per dag voer gebracht. Kleine jongen worden snel groot!
En wat gebeurt er vandaag?! Het vrouwtje komt met grote dotten nestmateriaal (gras van een in de buurtgelegen geoogst graszaadperceel) binnen de omheining! Vanaf nu stoppen we met zelf eten brengen om te triggeren dat het vrouwtje dat nu weer gaat doen. Want van volgevreten jongen zal anders weinig reactie komen wanneer zij toch prooien gaat aanbieden.
Dag 9: 27 juli 2021
Vrouw sleept nog steeds met nestmateriaal binnen de omheining. Haar nog niet met een prooi naar het nest zien gaan, maar bij controleren van de jongen bleken ze toch wel wat in hun krop te hebben. Voor de zekerheid nog twee muizen bijgegooid.
Dag 10: 28 juli 2021
Al ontdooide prooien bedoeld voor een ander bruinekieknest met 1 jong, maar die bleek al gevlogen toch nog bij dit gebracht. Het vrouwtje sleept nog steeds grote hoeveelheden nestmateriaal binnen de omheining.
Dag 11: 29 juli 2021
De jongen worden vandaag geringd door Tonio Schaub en Marco Coenradi. Het zijn beide mannetjes en inmiddels 26 en 30 dagen oud. Ze zijn wat laag in gewicht en hebben ook wel aardig wat hongermaliën maar dat is voor een slecht muizenjaar als dit niet verwonderlijk. Het vrouwtje sleept nog steeds ladingen nestmateriaal aan.
Dag 14: 1 augustus 2021
Het eerste jong is buiten de omheining geflapt!
Dag 23: 10 augustus 2021
Er worden nog steeds prooien naar de nestplek gebracht. Ook het mannetje levert prooien op het nest af.
Dag 28: 15 augustus 2021
Beide jongen worden op noordoosthoek van het nestperceel gezien. Mannetje bracht daar prooi.
Dag 29: 16 augustus 2021
De groenbemester kleurt het perceel al groen. De nestbescherming opgeruimd. Poeh, poeh zo komt er een einde aan een enerverende tijd voor dit paar en hun jongen. Wij zijn vooral blij dat ze het ondanks alles toch hebben gered en verwonderen ons er nog steeds over hoe vasthoudend het vrouwtje van dit nest was. We kunnen weer een bijzondere ervaring bijschrijven in alle jaren van nestbescherming. Mede mogelijk gemaakt dankzij alle medewerking van Mts Doff waar Hilbrand Schoonveld goede contacten mee had en onderhield.
Iedereen die bij dit nest heeft geholpen: BEDANKT!
