Twee weken Senegal, een terugblik

De laatste avond ‘Chez Albert’ voelde wel een beetje als een invasie van Nederlanders, maar het werd prima opgevangen door Albert en zijn vrouw. Er werden extra stoelen gehaald en het eten werd verdeeld over twee schalen zodat we er in twee groepen omheen konden zitten. De pot schafte een lekker gerecht dat wij al eerder hadden gekregen, een soort vermicelli met uien en kip. Voor ons is het al vertrouwd dat we met zijn allen uit één schaal eten; best handig, scheelt een hoop borden afwassen. Team A&W slaapt die nacht in tentjes op het erf, naast het paard :-).

De laatste ochtend, na een emotioneel afscheid van Albert en zijn vrouw, laten beide teams elkaar hun telmethodes zien, in het zuidelijk deel van Khelcom. Onze sprinkhaantransecten en hun bomen- en vogeltellingen zijn gericht op een herhaling van eerdere tellingen en het is interessant om de methodes te bespreken en om elkaars invoer-apps te zien. Maar de uitwisseling tussen de teams is veel breder dan dat, er borrelen ideeën op over samenwerking (oa met Senegalese studenten en vrijwilligers) en over het concretiseren van het projecten binnen DALI. Erg waardevol.

Tijdens de autorit naar het vliegveld hebben wij met ons eigen team de expeditie geëvalueerd en geconstateerd dat het voor ons allemaal een succesvolle en fijne reis is geweest. De eerste week, met de studenten in Djoudj, was erg geslaagd door het grote enthousiasme van de studenten en de positieve inzet van alle betrokkenen. De voorbereidingstijd was vrij kort, maar we hebben met zijn allen een goede indruk kunnen geven van de technieken die bij veldwerk worden gebruikt en de studenten actief kunnen laten meedoen. Voor mij persoonlijk was het mooiste moment de rij studenten die in opperste concentratie en totale stilte elk een vogel uit een mistnet peuterden. Allemaal met succes, allemaal blije gezichten!

Het tweede deel, in Khelcom, was ook een bijzondere en waardevolle ervaring. We kennen de kieken alleen uit het broedgebied in Groningen en beschouwen ze soms als ‘onze’ vogels, maar uiteindelijk brengen ze een veel groter deel van hun leven door in de Sahel, in hun overwinteringsgebied. Om dat nu met eigen ogen te kunnen zien, was erg indrukwekkend en moeilijk in woorden uit te drukken.

De sprinkhaantellingen waren voor mij persoonlijk een hernieuwde kennismaking met het doen van veldwerk; ik spendeer mijn werkuren normaliter altijd op een computer. Het is fascinerend hoe snel je nieuwe dingen leert als je dagen achter elkaar hetzelfde doet. En ik was blij dat de invoerschermen die ik heb gemaakt in de app Qfield goed bleken te werken; de data zijn elke avond opgeslagen op de laptop en zijn straks vrijwel direct beschikbaar voor analyse.

Het werken en reizen in Senegal was voor Almut en Wim al vertrouwd, maar nieuw voor Popko, Toni en mijzelf. Het is een ervaring die, ondanks enkele moeilijke aspecten (zoals de zichtbare armoede, veel afval en overbegrazing en de hitte) voor herhaling vatbaar is. Dat komt wat mij betreft vooral door de ontmoetingen met de enthousiaste en gedreven studenten en lokale mensen als Albert en zijn vrouw. Verantwoord omgaan met je leefomgeving begint met waardering ervoor en dat is bij deze mensen volop aanwezig. Ik heb hoop dat zij het groot kunnen uitdragen en in de toekomst een verschil kunnen maken.

Deze expeditie naar Senegal wordt mogelijk gemaakt door Vogelbescherming Nederland en vindt plaats in het kader van DALI (Dutch African Landbird Initiative), in samenwerking met Altenburg & Wymenga ecologisch onderzoek, Rijksuniversiteit Groningen, Vogelbescherming Nederland en Université Gaston Berger.

Titelfoto: