Volg bruine zenderkieken

Titelfoto: Margret Bunzel-Drüke

Op bovenstaande kaart zijn de trekroutes van de zenderkieken te zien. De kleur van de lijn correspondeert met de kleur op de ‘pasfoto’s’. Klik op de icoontjes om de datums van de tussenstops en de laatste update te zien.

2025-04-14

Eerder vertrokken maar later aangekomen

De vier bruine zenderkieken die we hebben kunnen volgen op hun voorjaarsmigratie zijn allemaal veilig aangekomen in hun broedgebieden! Extra mooi nieuws als je bedenkt dat de voorjaarsmigratie de meest gevaarlijke periode is in de jaarcyclus van een bruine kiekendief.

Iris en man 82 waren als eerste terug: respectievelijk op 1 en 2 april. Nicolas en Susan waren allebei beduidend later: waren zij waren op 10 april terug op hun stekjes. Opvallend, want Nicolas en Susan waren juist eerder vertrokken dan Iris en man 82! Zij hebben echter lange stops gemaakt onderweg, Nicolas heeft maar liefst acht dagen midden in de Sahara doorgebracht, een onverwachte keuze (of was het noodgedwongen?). Daarna is hij ook nog vier dagen in Marokko gestopt. Susan heeft meer dan drie weken in het zuiden van Spanje doorgebracht. We hopen dat deze vier zenderkieken een mooi broedseizoen tegemoet gaan!

Van vrouw 70 hebben we niks meer vernomen. Zij stuurde voor het laatst data toen ze half september door Spanje migreerde. De kans wordt steeds kleiner dat ze zich nog meldt.

2025-03-28

Op 2400 meter hoogte over de Pyreneeën

We merken hier in Nederland nu volop dat de bruine kiekendieven binnen druppelen. Op de vaste stekjes zijn al veel bruine kiekendieven weer present, en ook met de simultaan slaapplaatsentelling was een duidelijke sprong te zien in aantallen bruine kiekendieven op de slaapplaatsen.

De zenderkieken laten zien dat nog lang niet alles binnen is: Nicolas is nog steeds in Marokko, waar hij is blijven steken om een stopover te maken, en ook Susan vertoeft nog steeds in haar stopovergebied in het zuiden van Spanje. Iris en man 82 zijn wel echt in aantocht, ze zijn de Pyreneeën overgestoken en momenteel stuiven ze door Frankrijk! Man 82 heeft de hoogste toppen van de Pyreneeën duidelijk omzeild door in een scherpe bocht naar het westen af te buigen. Maar Iris is in één lijn tussen de besneeuwde toppen door gestoken, waarbij de maximale terreinhoogte maar liefst 2400 meter bedroeg! Man 82 was vanochtend nog in het zuiden van Frankrijk, terwijl Iris al boven Bourges in Midden-Frankrijk vloog.

2025-03-24

Vliegen door weer en wind

Alle bruine kieken zijn alweer over de helft van hun voorjaarsmigratie! Nicolas had nog een mooie verrassing: stiekem was hij al lang (op 02-03) vertrokken uit Ivoorkust! Dit liet hij pas weten toen hij in Marokko opdook. Eergisteren verzond hij voor het laatst data, op dat moment had hij net de Hoge Atlas achter zich gelaten.

Susan is nog altijd in Zuid-Spanje gestationeerd. Volgens de nieuwsberichten is het in Spanje de afgelopen dagen ook niet het beste vliegweer, er valt zelfs extreem veel regen. Misschien dat ze daarom kiest voor deze uitgebreide pauze? Iris en man 82 vliegen daarentegen gestaag door en zijn allebei Susan al voorbijgevlogen, al is man 82 een dag later wel weer 50 kilometer linea recta terug naar het zuiden gevlogen. Iris lijkt zich van slechte weersomstandigheden weinig aan te trekken. Ze koerste gisteren in hoog tempo op de Pyreneeën af.

2025-03-19

Man 82 komt eran!

Man 82 was even stil tijdens zijn Sahara-oversteek, maar hij heeft het weer gehaald! Eenmaal in Marokko hebben we weer contact gekregen. Hij is 10 dagen onderweg geweest zonder echte onderbrekingen (behalve om te slapen), en zit nog steeds niet stil: hij koerst nu af op de Straat van Gibraltar. Als hij zo doorgaat krijgt hij binnenkort Susan in het vizier, want zij maakt al bijna twee weken een pas op de plaats tussen de olijfboomplantages in het zuiden van Spanje (Andalusië). Van de overige bruine kiekendieven zijn er nog geen nieuwe updates.

2025-03-10

Weer vertrokken uit overwinteringsgebieden

Bruine kiekendieven Susan, man 82 en Iris zijn weer in de lucht en hebben hun overwinteringsgebieden verlaten! Susan en man 82 zaten beide op de grens van Senegal en Gambia waarbij ze regelmatig over de Gambia rivier heen en weer vlogen. Iris zat in Guinee.

Susan komt met een noodvaart onze kant op, ze was al op 27 februari vertrokken. Afgelopen vrijdag 7 maart is ze al in het zuiden van Spanje gearriveerd. Man 82 is op 6 maart vertrokken en liet gisteren weten dat hij in het zuiden van Mauritanië is aangekomen. Iris heeft alleen nog maar contact opgenomen via SMS op 7 maart, waarbij ze liet weten dat ze al wel haar overwinteringsgebied had verlaten, maar het land Guinee nog niet. Nicolas was een week geleden nog niet vertrokken uit zijn gebied in Ivoorkust, en heeft daarna niets meer laten weten. Vrouw 70 is al helemaal stilletjes, zij heeft sinds september vorig jaar na haar laatste signaal uit Spanje geen enkele update meer gegeven. We zijn benieuwd of ze nog opduikt.

2024-11-24

Susan verkast westwaarts richting Gambia

Hoewel het behoorlijk stil is bij de gezenderde bruine kiekendieven omdat ze ófwel in de Sahel vertoeven, ófwel hun zender geen bereik heeft, wist Susan ons te verblijden met een nieuwtje. Haar eerste overwinteringsgebied in het westen van Mali in de buurt van de plaats Kayes, waar ze meer dan een maand stationair was, blijkt een tijdelijk onderkomen te zijn geweest. Vorige week heeft ze plots haar spullen gepakt en is in westelijke richting met de noorderzon vertrokken. Hemelsbreed legde ze ca. 370 kilometer af in nog geen anderhalve dag (met alleen een korte stop om de nacht door te brengen). Ze is neergestreken in Senegal op 3.5 kilometer van de grens met Gambia, aan de rand van een vertakking van de Gambiarivier. De afgelopen twee weken heeft ze de meeste nachten doorgebracht aan de oevers van de rivier, maar sliep ze ook enkele nachten op landbouwpercelen op ongeveer 23 kilometer afstand van de rivier.

82 heeft het kennelijk ook nog naar zijn zin aan de Gambiarivier, en Nicolas lijkt het goed te maken aan de Bandamarivier in Ivoorkust. Van 70 en Iris ontvingen we geen updates.

28-10-2024

Nicolas nu ook in zijn overwinteringsgebied

Nicolas is weer gearriveerd in Ivoorkust! Hier scharrelt hij weer precies op dezelfde akkertjes met cirkelirrigratie rond als in voorgaande jaren. Hij valt weer lekker uit de toon met zijn zuidelijke locatie: bijna 700 kilometer zuidelijker dan Susan en man 82. Susan laat weten dat zij het nog steeds naar haar zin heeft bij de Senegalrivier in westelijk Mali. Voorlopig lijkt het er niet op dat ze binnenkort weer zal verplaatsten. Dat zelfde geldt voor man 82, die nog steeds  rondhangt op zijn vaste stek aan de oevers van de Gambia rivier.

13-10-2024

Susan start haar overwintering in Mali

En ook Susan heeft zich gemeld aan de andere kant van de Sahara! Omdat het haar eerste jaar is dat ze met een zender rondvliegt, zijn we erg benieuwd waar zij de winter gaat doorbrengen. Ze is voorlopig gestopt in het westen van Mali, vlak bij de Senegalrivier. Ze is hier al zes dagen blijven hangen. Deze plek ligt nog relatief noordelijk, dus het is de vraag of ze hier de hele winter zal blijven. Erg groen ziet het er niet uit op de satellietbeelden, en ze zit ook nog niet direct aan de oever van een rivier. Afwachten dus of ze nog verder zal opschuiven naar het zuiden.

De enige andere bruine zenderkiek die data heeft verstuurd sinds de laatste update is man 82. Wat we daaruit afleiden is dat alles zijn gebruikelijke gangetje gaat op zijn vaste stek vlak bij de Gambiarivier.

07-10-2024

Snel door Noord-Afrika

Sinds de vorige update hebben twee kiekendieven nieuwe posities doorgeven: vrouw Susan en man 82. Zoals wij al vermoedden is Susan in de ochtend van 30-09 de Straat van Gibraltar overgestoken, maar in plaats van recht naar de overkant te vliegen, zwalkte ze hierbij naar het westen, waarbij ze 150 kilometer over zee vloog in plaats van de benodigde 45 kilometer. Dit is ongetwijfeld een gevolg van de Levanter, de sterke oostelijke wind die vaak door de Straat van Gibraltar raast. Kennelijk heeft ze er niet veel energie door verloren, want op diezelfde dag vloog ze helemaal door tot een landbouwgebied bij Béni-Mellal, en de daaropvolgende dag heeft ze de rest van Marokko al doorkruist tot aan de grens met Algerije. Niet verrassend verloor haar zender hier bereik: het is daar al een behoorlijk onherbergzaam woestijnlandschap.

Nog niet alle data is binnen, maar tot dusver heeft geen van de bruine zenderkieken een meerdaagse stop gemaakt in Noord-Afrika. Vrouw 70, man 82 en man Nicolas maakten stops in Noord-Frankrijk, Susan in Spanje, en Iris is eigenlijk gestaag doorgevlogen zonder meerdere nachten op één plek door te brengen.

01-10-2024

De eerste bruine zenderkiek heeft zich in zijn overwinteringsgebied gemeld

Man 82 uit de Noordoostpolder heeft ons meer dan een week lang in het ongewisse gelaten, maar daarna had hij een mooie ‘verrassing’: op 28-09 is hij bij zijn vaste stek vlak bij de Gambia rivier gearriveerd. Iris is ook goed op weg: gisteren meldde ze dat ze net het westelijke deel van Mali binnen is gevlogen. Het is voor haar nog een dikke 600 kilometer flappen naar haar gebruikelijke adres in Guinee. Susan liet gisteren weten dat zij de nacht heeft doorgebracht vlak bij de straat van Gibraltar, maar dan nog wel aan de Spaanse kant van de zee-engte. De kans is groot dat ook zij op moment van schrijven inmiddels op het Afrikaanse continent is gearriveerd. Van vrouw 70 en man Nicolas is er geen nieuws sinds de laatste update.

25-09-2024

Susan maakt pijlsnelle inhaalslag

Susan mag dan behoorlijk laat vertrokken zijn uit haar broedgebied, nu ze eenmaal op stoom is heeft ze er flink de sokken in. Gisteren liet ze weten dat ze Madrid al gepasseerd is! Ze nam een opvallend westelijke route vergeleken met de rest van de bruine zenderkieken, waarbij ze ten zuiden van Bordeaux zelfs een tijdje de westkust van Frankrijk volgde. Ze bleef een dagje en een nachtje uitpuffen op een eilandje met de toepasselijke naam ‘Île aux Oiseaux’, in de baai van Arcachon. Ook heeft ze, net als Nicolas, een nachtje in een bos geslapen. Hoewel haar route dus afweek van de rest, voegde zij zich bij het naderen van de Pyreneeën op dezelfde route als Nicolas en 82. Ze vloog zelfs over exact hetzelfde dal als Nicolas.

Iris heeft inmiddels geen internetverbinding meer in het noorden van Mauritanië, maar ze hield ons tot eergisteren nog wel via SMS op de hoogte. Van 70, 82 en Nicolas is er geen nieuws meer gekomen sinds de laatste update. Vermoedelijk wagen zij zich op dit moment aan de Sahara-oversteek.

20-09-2024

Afrika is bereikt, en Susan is alsnog uit Groningen vertrokken!

Er is veel leuks te melden over de zendervogels. Susan heeft op 17 september eindelijk het broedgebied in Groningen verlaten. Op dat moment had haar plaatsgenoot Iris Afrika al bereikt! Maar ze is flink bezig met een inhaalslag; inmiddels zit Susan al in Midden-Frankrijk. Zij heeft het stopovergebied in Noord-Frankrijk waar de andere Nederlandse vogels een tijd verbleven, links laten liggen en vliegt in een vrijwel kaarsrechte lijn richting zuidwest.

Iris, Nicolas en 82 hebben alle drie Afrika bereikt. Iris is in Oost-Marokko aan land gekomen, de beide mannen kozen voor de kortste overgang over zee bij de Straat van Gibraltar. Nicolas houdt in Noord-Afrika vooralsnog een puur zuidelijke route aan, terwijl man 82 meer in zuidwestelijke richting is afgebogen. Hij heeft vannacht overnacht iets boven Marrakesh in een gebied dat er op de satellietbeelden in ieder geval mooi groen uit ziet. De data van vrouw 70 is nog niet binnengekomen, dus het blijft nog even spannend of zij de overtocht ook veilig heeft doorstaan.

17-09-2024

Klaar voor de overtocht

Inmiddels hebben alle trekkende bruine kiekendieven Zuid-Spanje bereikt, klaar voor de overtocht naar het Afrikaanse continent. Net als vorig jaar stevenen de twee mannen Nicolas en 82 precies op de Straat van Gibraltar af. Man 82 maakt daarbij nog even een afslag in westelijke richting naar het mooie natuurreservaat Complejo Endorreico de Lantejuela.

De beide vrouwen Iris en 70 houden een meer oostelijke route aan. Iris is nog even gestopt voor wat sightseeing aan de kust van de Ebro Delta en heeft daar ook al een kleine tien kilometer boven zee gevlogen. Susan zit nog steeds in haar broedgebied in Groningen.

12-09-2024

Koers pal zuid

Vrouw 70, man 82 en Iris volgen na het stopovergebied in Noord-Frankrijk nu ieder hun eigen weg maar ze koersen wel allemaal meer richting zuid (i.p.v. zuidwest). Iris gaat snel opeens, ze ligt nu voor op 70 en 82. Nicolas heeft ook een flinke afstand overbrugt, en slaat in de regio Limousin plotseling af richting west. En jawel hoor: het blijkt een bosrijke omgeving, en ook hier vliegt hij weer van bos naar bos. Susan maakt vooralsnog geen aanstalten om aan haar reis naar het zuiden te beginnen. Zou ze misschien in Nederland blijven overwinteren?

09-09-2024

Iris ook vertrokken en volgt dezelfde route als 70 en 82!

Bruine zenderkiek Iris heeft afgelopen donderdag ook haar spullen gepakt in Midden-Groningen en is aan de reis naar het zuiden begonnen! In een kaarsrechte lijn vloog ze naar Zeeland, en vanaf daar trad ze in de voetsporen van 70 en 82, langs dezelfde route door België. Hoe lang zullen de snavels van deze drie vogels nog precies dezelfde kant op staan? Intussen is er van 82 geen nieuws, maar 70 heeft een eind gemaakt aan haar stopover in Noord-Frankrijk en is weer ‘on the road’. Van Nicolas hebben we verder niks meer gehoord, misschien heeft hij niet veel bereik in het bos (zie vorige update). Bruine zenderkiek Susan blijft vooralsnog als enige achter in het broedgebied.

05-09-2024

Nicolas blijkt nog steeds een bosliefhebber

De afgelopen tijd heeft Nicolas opvallend veel in bosjes in Centraal-Frankrijk rondgehangen. Voorgaande jaren deed hij dat ook al. Wat daar te beleven is, blijft een onopgelost raadsel. Van de zenderdata worden we wat dat betreft niet veel wijzer. Het is moeilijk voor te stellen dat hij daar tussen de bomen door manoeuvrerend jaagt, maar je gaat het haast wel denken gezien de hoeveelheid tijd die hij er doorbrengt. Inmiddels is hij al naar het derde bos op een rij verplaatst. NOP-kieken 70 en 82 vlogen een verbazingwekkend gelijkende route door België. Sommige stukken lagen hun routes minder dan een kilometer uiteen, en op het laatste stuk lijken zij zelfs over exact dezelfde akkers te zijn gevlogen. Ze zullen elkaar echter niet hebben gezien, want er zat toch steeds meer dan een dag tussen hun voorbijkomen.

03-09-2024

Langs het vliegveld, maar toch zelfstandig verder als zenderkiek

Ook man 82 heeft de Noordoostpolder achter zich gelaten! Eergisteren (01-09) is hij vertrokken. Hij stopte toen ook al vrij gauw met het versturen van data, dus we weten alleen dat hij richting Almere is gevlogen… Niet geheel onverwacht. Nicolas heeft drie dagen bij het Châlons Vatry vliegveld van Parijs rondgehangen. Blijkbaar vertrekken er vanaf daar geen rechtstreekse vluchten naar Ivoorkust want afgelopen vrijdag is hij zelfstandig verder gevlogen. Op dit moment houdt hij zich op ten zuiden van Parijs in een bos, zoals we van hem gewend zijn. Van 70 niet veel nieuws, zij zit nog in het Noorden van Frankrijk.

28-08-2024

Vaste tussenstop in Noord-Frankrijk voor de eerste bruine zenderkieken naar het Zuiden

Al twee van de vijf bruine zenderkieken hebben hun broedgebieden verlaten! De echte langeafstandstrek moet nog op gang komen, maar Nicolas en 70 zijn, zoals gebruikelijk, alvast naar Noord-Frankrijk verplaatst. 70 deed dit al een maand geleden, en hangt daar inmiddels dus al een aardige tijd rond. Nicolas is pas afgelopen zondag vertrokken uit de Hellwegbörde.

Iris, Susan en 82 zijn nog niet op weg naar het Zuiden.

Flevoland en Groningen (NL)

Susan kunnen we dit jaar voor het eerst volgen. Zij werd het afgelopen broedseizoen ten noorden van de stad Groningen gezenderd. Haar jongen waren toen net uitgevlogen uit hun rietnest langs een sloot.

Hellwegbörde (DE)