Volg bruine zenderkieken 2023/2024

Titelfoto: Margret Bunzel-Drüke

Op bovenstaande kaart zijn de trekroutes van de zenderkieken te zien. De kleur van de lijn correspondeert met de kleur op de ‘pasfoto’s’. Klik op de icoontjes met vliegende kiekendieven om de datums van de tussenstops en de laatste update te zien.

06-05-2024

Vier zenderkieken veilig en wel aangekomen in hun broedgebieden!

Iris, 70 en 82 liepen behoorlijk gelijk op. Op 20 en 21 maart begonnen ze alle drie aan hun stopover in het zuiden van Spanje. Op respectievelijk 26, 27 en 28 maart vertrokken ze om verder te vliegen naar hun broedgebieden in Nederland, waar ze op 2 en 3 april aankwamen. Ze hebben er na hun vertrek uit hun stopover gebied in Zuid-Spanje alle drie precies zes dagen over gedaan om ‘thuis’ te komen.

70 hield haar stopover in Zuid-Spanje rondom het dorpje Escañuela, waar het helemaal vol staat met olijfboomplantages. Ze sliep weliswaar steeds in een paar akkers aangrenzend aan de plantages, maar lijkt overdag veel tijd te hebben doorgebracht tussen de olijfbomen. Voor 82 geldt eigenlijk hetzelfde: hij sliep tijdens zijn stopover in akkers maar heeft overdag veel GPS-punten in olijfboomplantages gemaakt. Het valt ineens op, omdat we in Marokko ook veel grauwe kiekendieven op trek bij olijfboomplantages rond hebben zien hangen.

Nicolas arriveerde pas op 3 april in het zuiden van Spanje, toen de Nederlandse zenderkieken al in hun broedgebieden waren. Hij lijkt vooral vertraging op te hebben gelopen in Marokko, waar hij een keer drie dagen en een keer vijf dagen is gestopt. Hij heeft dan ook niet nog een stopover gemaakt in het zuiden van Spanje. Pas op 9 april is hij aangekomen in de Hellwegbörde.

Iris heeft haar laatste nacht onderweg doorgebracht in het bos bij Appelscha. Inmiddels heeft ze al een partner gevonden én al eieren gelegd in een nest in riet in de Ommelanden, waar ze nu op zit te broeden. 70 lijkt (nog) geen nest te hebben in de Noordoostpolder. 82 hangt in de NOP inmiddels aardig veel bij dezelfde tocht rond, binnenkort zal duidelijk worden of hij al gepaard is. Van Patrick en 71 hebben we helaas niets meer gehoord.

Afbeeldingen: Stopovergebied in Andalusië van 70 (geel) en 82 (roze), tussen de olijfboomplantages.

28-03-2024

Meerdere vogels hebben oversteek naar Spanje gemaakt

Nu loopt het echt los bij de bruine zenderkieken! Naast 82 en Nicolas hebben nu ook 70 en Iris contact gemaakt. En wat blijkt? Maar liefst drie bruine kieken hebben al voet op Europese grond gezet! Van deze drie meldde 82 zich als eerste in Spanje. Hij arriveerde op 18-3 al aan de Spaanse kust na het oversteken van de Straat van Gibraltar. Uiteindelijk heeft hij dus negen dagen in Marokko doorgebracht.

Twee dagen later dan 82 arriveerde 70 in Spanje. In tegenstelling tot 82, heeft 70 helemaal geen stops gemaakt in Noord-Afrika. Daardoor had ze maar twee dagen nodig om heel Marokko te doorkruisen. Ze is ook veel later vertrokken uit haar overwinteringsgebied in Mali. Dat was op 10-3, elf dagen later dan 82! En nu zit ze hem dus op de hielen.

Iris is nóg weer later uit haar overwinteringsgebied in Guinee vertrokken dan 70, namelijk op 12-3. Ook zij heeft op haar reis door Noord-Afrika heel weinig gepauzeerd. Om hiervan bij te komen maken zowel 70 als Iris nu al gedurende meerdere dagen een stop in Andalusië.

82 heeft ook een vijfdaagse stop gemaakt in Andalusië, maar sinds gisteren is hij weer ‘on the road’.

Nicolas is als enige nog in Marokko, net voorbij Marrakesh. Van 71 hebben we al sinds het najaar niets meer gehoord. Waar zou ze zijn?

18-03-2024

Nicolas vertrokken uit Ivoorkust en 82 in Marokko

Nicolas komt er ook aan! Op 14 maart heeft hij zijn spullen gepakt en is hij in een rechte lijn naar het noorden vertrokken. Sinds 31 oktober zat hij zonder onderbreking op dezelfde postzegel van 8 bij 15 kilometer aan de Bandamariver in het Noorden van Ivoorkust. In dit gebiedje vindt hij schijnbaar elk jaar weer genoeg voedsel om de hele winter door te komen. Hij maakte weer steevast gebruik van dezelfde akkers met cirkelirrigratie om in te slapen. Zijn laatste bericht komt uit het Zuiden van Mauritanië, waar hij momenteel in plaats van een noordelijke richting meer een westelijke richting aanhoudt.

Man 82 heeft veilig en wel de Sahara getrotseerd. Inmiddels is het alweer een week geleden dat hij Marokko binnenvloog, en daar is hij nu nog steeds. In deze week tijd heeft hij niet erg veel kilometers gemaakt, maar het was maar op één dag dat hij echt pauze heeft genomen. De rest van de dagen heeft hij steeds gestaag wat kilometers afgelegd naar zijn volgende slaapplaats. Gisteren liet hij weten dat hij uitzicht had op de stad Rabat.

07-03-2024

Overwintering ten einde

Er zit weer beweging in de bruine zenderkiekendieven! Na een lange komkommertijd heeft mannetje 82 uit de Noordoostpolder leven in de brouwerij gebracht. Vorige week, op 28 februari, heeft hij namelijk zijn overwinteringsperiode aan de oevers van de Gambia rivier afgesloten. Sinds 2 oktober 2023 verbleef hij daar, wat betekent dat hij in een periode van 149 dagen min of meer in hetzelfde gebied heeft doorgebracht. Als we wat verder inzoomen, wordt duidelijk dat hij daar heen en weer heeft gependeld tussen twee subgebiedjes waarin zowel akkers als natuurlijke vegetatie aanwezig waren.

De bewegingen van man 82 (roze) afgelopen winter in zijn overwinteringsgebied aan de oevers van de Gambiarivier.

Op dit moment is het trouwens weer stil 82. Dat hoeft niet verontrustend te zijn, waarschijnlijk zwerft hij nu door de Saharawoestijn. Op 1 maart verstuurde hij zijn laatste GPS-punt vanuit het noorden van Senegal, ter hoogte van Saint-Louis.

De enige andere bruine zenderkiek die recentelijk contact heeft gemaakt, is Nicolas. Op 5 maart liet hij weten dat hij nog steeds op zijn overwinteringsstek verblijft bij de Bandama-rivier in het noorden van Ivoorkust.

14-11-2023

Nicolas ook gearriveerd

Nicolas heeft ook eindelijk laten weten dat hij is aangekomen in zijn overwinteringsgebied in Ivoorkust! Zoals in voorgaande jaren heeft hij een nogal westelijke route genomen naar zijn eindbestemming, waarbij hij maar liefst 5 Afrikaanse landen op zijn route had liggen voordat hij in Ivoorkust arriveerde: Marokkko, Algerije, Westelijke Sahara, Mauritanië en Mali. In het zuiden van Mauritanië heeft hij een uitgebreide pitstop gemaakt: 16 dagen lang verbleef hij daar in eenzelfde gebiedje op ongeveer 50 kilometer afstand van de grens met Mali. Opvallend genoeg wijkt dit gebiedje af van de plek waar hij de twee voorgaande jaren in het najaar een stop maakte in het zuiden van Mauritanië. Hij zit momenteel wél weer op exact dezelfde plek aan de Bandamarivier, waar hij de afgelopen jaren steeds de volledige winter heeft doorgebracht.

Iris daarentegen heeft nog geen nieuwe informatie gegeven sinds de vorige update, dus haar laatste positie komt nog steeds uit Mali. Vermoedelijk is zij al wel aangekomen in haar overwinteringsgebied in Guinee, maar heeft haar zender daar geen bereik. Ook 71 heeft al tijden niets laten horen, maar het zou goed kunnen dat zij haar stopoverplek in Noord-Frankrijk al lang en breed achter zich heeft gelaten.

70 zit nog op haar vaste stek in het westen van Mali. In voorgaande jaren vertrok ze halverwege de winter naar de Sourou rivier bij de grens tussen Mali en Burkina Faso, om daar de rest van de winter door te brengen.

Ook Patrick en 82 maken regelmatig contact maar hebben sinds de laatste update nog geen grote verplaatsingen gemaakt.

25-10-2023

Iris is ook weer door

Het lijkt er op dat bijna alle bruine zenderkieken hun overwinteringsplekje wel hebben gevonden. 82 hangt al een hele tijd rond in Gambia en Patrick heeft inmiddels ook de westelijke Sahel bereikt. Ook Iris, die een stuk later was weggetrokken uit ons kikkerlandje zit momenteel in het zonnige zuidwesten van Mali. Alleen van Nicolas en 71 hebben we nog geen recente signalen ontvangen die er op duiden dat ze de Sahara zijn overgestoken. Hopelijk ontvangen we de komende weken nieuwe signalen, zodat we nog een mooie laatste update kunnen plaatsen als al onze bruine kieken veilig in hun overwinteringsgebieden zijn aangekomen!

06-10-2023

Afrika is bereikt!

Vier van de zes bruine zenderkieken hebben Europa ingemiddels ingeruild voor Afrika. Waar Patrick geen moeite had de Pyreneeën over te vliegen, nam hij toch maar even een omweg toen hij de hoge Atlas in Marokko tegen kwam. De echte waaghalzen zijn dit keer Nicolas en 82, die bepaald niet wegkeken toen de bergpas in zicht kwam. Nicolas is op dit moment nog bezig met die grote hindernis. 82 is daarentegen al aangekomen in Gambia. Na wat radiostilte van 70 in Spanje, blijkt dat ze in die tijd eventjes de Sahara is overgestoken! Nu ze in Mali zit zal het niet lang meer duren voordat ze haar winterverblijf zal uitkiezen.

71 zit nog steeds op haar oude vertrouwde plek in Noord-Frankrijk. Iris is daarentegen in een paar dagen flink doorgevlogen, en zit nu al in Spanje. Ook zij had geen probleem met de Pyreneeën, die ze in één rechte lijn over stak. Over een week of twee zal ze haar soortgenoten vergezellen in de reis door het woeste Afrika.

20-09-2023

Patrick heeft geen moeite met de Pyreneeën

Het lijkt er op dat de komkommertijd van de vorige keer er op zit, want drie van de vijf bruine zenderkieken hebben flinke vooruitgang geboekt. Dit zijn 70, 82 en Patrick. Na een mini-vakantie te hebben gehouden in Noord Frankrijk besloot 70 vorige week een tripje richting de Eifeltoren te maken, om er vervolgens zonder blikken of blozen langs te razen. 82 had aanzienlijk minder interesse in de Franse hoofdstad en vloog er met een ruime boog omheen. Nadat ze beide min of meer dezelfde route hadden gevolgd passeerden ze de lager gelegen  delen van de westelijke Pyreneeën, waarna ze opsplitsten richting midden Spanje en respectievelijk Zuidoost-Spanje.

Patrick dacht hier anders over. Hij vloog namelijk na een lange trektocht door midden Frankrijk zonder moeite op 2,5 kilometer hoogte om de bergen van de Pyreneeën te trotseren. Aangekomen in Spanje heeft hij op één dag na zijn Hollandse buurvrouw 70 gemist!

Iris, 71 en Nicolas zijn nog steeds niet vertrokken van hun vorige locatie, we hopen dat ze bij de volgende update goed nieuws met zich mee brengen.

11-09-2023

Alle bruine kiekendieven verzamelen… in Frankrijk!

Alle bruine zenderkieken, behalve Iris, zijn in Noord-Frankrijk. Dus ook 82, die tijdens de vorige update nog maar net was vertrokken uit de Noordoostpolder. Als eerste overnachting onderweg koos hij voor een idyllisch plekje in de haven van Rotterdam. De ochtend daarop vervolgde hij zijn weg door de provincie Zeeland, langs de stad Gent in België naar het Noorden van Frankrijk, waar hij eergisteren arriveerde. Opvallend genoeg sliep hij afgelopen weekend op minder dan 3 kilometer afstand van vrouw 70 in de buurt van het plaatsje Cambrai. 70 houdt hier al een week een stopover. Of 82 hier ook gaat blijven hangen, is nog even afwachten.

Nicolas heeft in ieder geval besloten om ook vakantie te nemen in Noord-Frankrijk. Zijn data laat zien dat hij al 5 dagen op dezelfde plek in de buurt van Reims verblijft, 50 kilometer ten zuiden van de stopoverplek van Patrick, die daar ook nog steeds zit. Ook 71 is nog niet vertrokken uit Pas-De-Calais. Er breekt nu dus even een korte komkommertijd aan wat betreft de najaarstrek van de bruine zenderkieken omdat ze allemaal pauzeren in Noord-Frankrijk, maar het zal niet lang meer duren voor ze ons meenemen op hun wonderbaarlijke reizen naar de Sahellanden.

08-09-2023

Bruine kiekendieven, kilometervreters

Patrick uit de Hellwegbörde en Flevokiek 82 zijn ook in beweging gekomen! Bij 82 is het nog pril: hij verliet gisteren de Noordoostpolder en de laatste data die hij heeft gestuurd kwam uit het zuiden van Flevoland. Hij vloog toen boven de stad Almere. Patrick heeft in de tussentijd al aardig wat kilometers achter de kiezen. Binnen drie dagen vloog hij van de Hellwegböde naar Reims, Frankrijk. Een populaire hoek bij meerdere van de bruine zenderkieken, die deze plek vaak als stopover gelegenheid gebruiken voordat ze echt op Afrika afkoersen. Ook Nicolas, die Duitsland achter zich heeft gelaten en Frankrijk is binnengekomen, kabbelde de afgelopen dagen langzaam voort door deze regio.

70 maakt ook een stop in Noord-Frankrijk, in de buurt van het stadje Cambrai. 71 zit ook nog op haar vertrouwde pauzeplek in Pas-De-Calais. Bruine zenderkiek Iris laat weten dat zij nog niet is vertrokken uit haar broedgebied in Groningen.

04-09-2023

Opnieuw is vrouw 71 als eerste op trek

De eerste bruine zenderkieken zijn op najaarstrek! Net als in voorgaande jaren bewoog vrouw 71 al in juli richting Frankrijk, waar ze weer een ellenlange stopover houdt in Pas-De-Calais. De voorgaande keren bleef ze daar tot half september, dus de verwachting is dat het nog eventjes duurt voordat ze écht vertrekt. Maar het afgelopen weekend is ook vrouw 70 uit de Noordoostpolder vertrokken en heeft Nicolas de Hellwegbörde in Duitsland achter zich gelaten. Hiermee kunnen we dus zeggen dat de najaarstrek wel echt van start is!

De afgelopen twee dagen is vrouw 70 door Nederland en België naar het zuiden gevlogen en ze bevindt zich nu in het Noorden van Frankrijk. Ze is iets later dan vorig jaar en het jaar daarvoor: toen was ze rond deze datum al in Spanje. We zijn benieuwd of ze nu wel tijd zal hebben om een stopover te maken in Europa, of dat ze direct naar Noord-Afrika vliegt. Nicolas heeft zondag voor het laatst data verstuurd. Toen was hij nog in het oosten van Duitsland.

01-09-2023

Bruine kiekendieven op najaartrek 2023

Ook de bruine kiekendieven beginnen binnenkort aan hun najaarstrek, zoals altijd iets later dan de grauwe kiekendieven. Dit jaar zijn er nog zes individuen te volgen: één uit Groningen, drie uit Flevoland en twee uit de Hellwegbörde in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. Voor een groot deel zijn dit vogels, zeker die uit Flevoland, die al jaren gevolgd kunnen worden. Een ongelofelijk privilege om jaar in jaar uit, maand in maand uit, een beetje mee te krijgen waar een bruine kiekendievenleven je zo allemaal brengt. Helaas verliep het broedseizoen van de gezenderde vogels in Nederland alles behalve rooskleurig, Patrick en Nicolas uit Duitsland waren gelukkig beiden wel succesvol in het tot uitvliegen brengen van hun jongen.

Het project in Flevoland is een initiatief van Ralph Buij van Wageningen Environmental Research en wordt uitgevoerd in opdracht van Provincie Flevoland met Kennisbasis financiering van LNV, en in samenwerking met de Werkgroep Roofvogels Noordoostpolder.

In de Hellwegbörde (Noordrijn-Westfalen) werken wij samen met de “Arbeitsgemeinschaft Biologischer Umweltschutz” (ABU) in Soest.

Iris werd in Groningen gezenderd in samenwerking met het Collectief Groningen West.

Flevoland en Groningen (NL)

Iris werd vorig jaar als enige van de bruine kiekendieven in Groningen gezenderd. Zij heeft wel een broedpoging gedaan, maar die is mislukt.

Hellwegbörde (DE)