Volg bruine zenderkieken 2021/2022

Titelfoto: Margret Bunzel-Drüke

Je kunt op de bovenstaande kaart inzoomen naar de routes. Als je op een route klikt zie je van welke vogel deze is en wanneer de laatste update is geweest.

21-04-2022

Tweemaal is scheepsrecht voor man 83!

Het was even spannend of we van man 83 nog weer wat zouden horen. Na zijn mislukte poging om de Sahara over te steken, leek het even alsof hij deze zomer in zijn overwinteringsgebied aan de Niger zou blijven en dus helemaal niet terug zou keren naar zijn broedgebied in Flevoland. Tot hij op 07-04 ineens een radiostilte liet vallen. Gisteren bleek dat deze stilte werd veroorzaakt doordat hij toch weer een poging had gewaagd om de woestijn over te steken, en dit keer met succes! Gisteren arriveerde hij dan ook eindelijk in Marokko. Hij zal dit jaar hoogstwaarschijnlijk als laatste van de gezenderde bruine kieken in zijn broedgebied aankomen. Door zijn omzwervingen heeft hij dan ook de meeste voorjaarskilometers gemaakt!

Nicolas heeft zich aangesloten bij Peter en Erich in de Hellwegbörde. Hij vloog via België door Limburg, langs de stad Aken en hij arriveerde op 14-04 in zijn broedgebied. Zal het hem ook dit jaar weer lukken daar een nest met jongen groot te brengen?

Vrouw 71 nadert haar broedgebied in de Noordoostpolder. Eergisteren liet ze weten dat ze vlakbij de stad Parijs was. Vlak daarna verloor haar zender bereik, het is dus mogelijk dat ze inmiddels al in haar broedgebied is gearriveerd.

12-04-2022

Bruine kieken arriveren in het broedgebied!

Nog drie bruine zenderkieken zijn teruggekeerd in hun broedgebied! Vrouw 70 en man 82 zijn aangekomen in de Noordoostpolder en Peter in de Hellwegbörde. 70 en 82 kwamen op dezelfde dag aan, namelijk afgelopen zondag. Ze zijn blijkbaar behoorlijk goed op elkaar ingespeeld, want vorig jaar kwamen ze ook al op dezelfde dag aan in de NOP! En dat terwijl ze op 1300 kilometer afstand van elkaar overwinterden. Bovendien vertrok 82 dit jaar drie dagen eerder uit zijn overwinteringsgebied dan 70. Terwijl 70 aan de Spaanse kust een pauze nam, hield 82 een stopover in Marokko. Hij rustte iets langer uit dan 70, en trok toen nog een behoorlijke eindsprint, waardoor beide vogels toch op dezelfde dag aankwamen in het broedgebied.

Peter, van wie we sinds oktober niets meer gehoord hadden, heeft zijn hele winter ten Noorden van de Sahara doorgebracht, bij het Fetzara meer in Algerije. Een voordeel hiervan was dat hij niet zo lang hoefde te vliegen: hij vertrok op 23-03 uit zijn overwinteringsgebied en hij kwam slechts vijf dagen daarna aan in zijn broedgebied! Vorig jaar koos hij er nog zowel op de heenweg als de terugweg voor om te eilandhoppen via Corsica en Sardinië. Dit voorjaar leek hij diezelfde bedoeling te hebben omdat hij wel in de richting van Sardinië vertrok vanaf de Algerijnse kust, maar na enkele tientallen kilometers boven zee te hebben gevlogen boog hij af naar het Westen en hij kwam uiteindelijk pas weer boven land bij Marseille.

Nicolas heeft afgelopen zaterdag de Pyreneeën overgestoken. Hij zit nu zo’n 300 kilometer ten zuiden van Parijs en hij zal zich hoogstwaarschijnlijk binnen enkele dagen naar de Hellwegbörde verplaatsen. Bij vrouw 71 is het wat lastiger te voorspellen hoe lang het nog zal duren. Ze houdt nu bijna een week een stopover langs de snelweg in het Noorden van Spanje.

Bij man 83 wijst nog niets erop dat hij weer aanstalten maakt om naar zijn broedgebied toe te komen. Vorig jaar kwam hij op deze dag aan in de Noordoostpolder.

07-04-2022

Erich als eerste gezenderde bruine kiekendief terug

De eerste bruine zenderkiek is terug in het broedgebied! Erich kwam gistermiddag aan in de Hellwegbörde. Gisterochtend vloog hij van Noord-Frankrijk via Luxemburg naar Duitsland. Hij vloog via het vliegveld van Keulen en bereikte zijn broedgebied rond het middaguur. Uiteindelijk heeft hij de complete reis van meer dan 4000 kilometer in 23 dagen weten te voltooien. Nu even op adem komen, of zal hij al meteen alles uit de kast halen om een geschikte vrouw te vinden?

Vrouw 70 heeft op 03-04 de kust van Catalonië achter zich gelaten en is landinwaarts getrokken. Nog dezelfde dag vloog ze de Pyreneeën over. Ze overnachtte in een akker onder Toulouse en de volgende dag legde ze nog eens ruim 300 kilometer af om weer enkel ’s nachts te pauzeren, deze keer op een heuvel in een klein bos in Midden-Frankrijk. Met nog minder dan 700 kilometer voor de boeg, wijst alles erop dat 70 als eerste van de Nederlandse zenderkieken terug zal keren in haar broedgebied in Flevoland.

Vrouw 71 nam tijdens de vorige updates steeds de tweede plaats in, Erich op de hielen zittend, maar op 02-04 trok ze ineens aan de rem in het Zuid-Frankrijk. Ze maakte rechtsomkeert en vloog voor de tweede keer binnen 4 dagen over de (besneeuwde) toppen van de Pyreneeën, waarbij ze hoogtes van meer dan 2.5 kilometer bereikte. Gisteravond is ze neergestreken in het Noorden van Spanje. Ze verblijft daar op geïrrigeerde akkers op nog geen 400 meter van de snelweg.

Nicolas heeft inmiddels ook het continent Europa onder de vleugels. Hij stak eergisteren de Straat van Gibraltar over en is momenteel nog in Andalusië, ter hoogte van Sevilla.

Mannetje 82 stak op dezelfde ochtend de Straat van Gibraltar over als Nicolas, maar dan twee uur eerder. Zijn zender verloor tijdens het oversteken bereik dus we weten zijn precieze positie niet, maar het is goed mogelijk dat hij zich momenteel dichtbij Nicolas in Andalusië bevindt.

04-04-2022

Tweede poging nodig voor man 83, Erich bijna ’thuis’

Bruine kiekendief man 83 is, na zijn bezoek aan de Westelijke Sahara(!), afgelopen donderdag weer aangekomen in zijn vertrouwde overwinteringsgebied aan de Niger in Mali. Het is hem dus (nog) niet gelukt om de Sahara over te steken. Een mogelijke verklaring is dat 83 werd verhinderd door de zware zandstormen in de Sahara, die zelfs in ons land merkbaar zijn geweest door de wolk stof die half maart onze kant op werd geblazen. Het is al eerder voorgevallen dat dergelijke stormen in de Sahara vooraf gingen aan een later begin van het kiekendieven broedseizoen. Tijdens de voorjaarstrek in 2018, toen er ook sprake was van zandstormen en ongunstige wind in de Sahara, deed gezenderde bruine vrouw Ruth vier pogingen om te vertrekken naar het broedgebied. Die heeft ze uiteindelijk nooit bereikt: ze overleed na de vierde poging in het noorden van Mauritanië. Hopelijk zal het met 83 niet zo ver komen en zien we hem binnen een paar weken gewoon weer in de Noordoostpolder verschijnen.

Terwijl 83 dus flink achter loopt op de rest, ruikt Erich de stal. Hij loopt nog steeds op kop en hij is al in het Westen van Frankrijk. Het is nog ‘slechts’ zo’n 650 kilometer vliegen naar zijn broedgebied in de Hellwegbörde. Als hij dit tempo vol blijft houden zal hij binnen enkele dagen arriveren.

Ook bij vrouw 71 schiet het op. Op 31-03 stak ze de Pyreneeën over. Gisteren was ze in het zuidwesten van Frankrijk, op 70 km van de stad Bordeaux.

Vrouw 70 is na een vakantie van 8 dagen bij badplaats Vera Playa in het Zuiden van Spanje weer op pad gegaan. Ze volgt momenteel de Spaanse kust richting het Noorden en is ongeveer ter hoogte van Barcelona.

Man 82 en Nicolas vertoeven beide nog in het warmere Marokko. 82 is doorgevlogen na een 10-daagse stopover aan de Oum Er-Rbia rivier. Hij nadert nu de Straat van Gibraltar. Nicolas houdt een stopover op ongeveer 75 km ten Zuiden van Rabat.

28-03-2022

Een plus een plus een is drie bruine zenderkieken in Europa!

Inmiddels heeft een derde bruine zenderkiek Europa bereikt! Vrouw 71. Ze sliep in de nacht van woensdag op donderdag op 800 meter van de kust in een reservaat in het noorden van Marokko, aan de rand van de Straat van Gibraltar. In de daaropvolgende ochtend stak ze over. Voor zover we weten is ze vooralsnog in het zuiden van Spanje.

Vrouw 70 heeft een opmerkelijke plek uitgekozen als tussenstop aan de zuidkust van Spanje, namelijk pal naast een vakantieoord! Ze brengt de nachten door in een minuscuul moerasgebiedje op zo’n 300 meter van een waterpretpark en verschillende vakantieappartementencomplexen. Ook de supermarkt is op een steenworp afstand, maar ze haalt haar eten toch liever op de akkers ten noordwesten van haar slaapplek.

Ook Erich doet het rustig aan sinds hij in Spanje aan wal is gekomen. Hij zwerft nu al een week rond bij de kust in het zuidwesten van het land.

Man 82 stelt de oversteek naar Europa nog even uit. Hij heeft 2 dagen ter hoogte van Rabat in Marokko rondgehangen, en is toen op 22-03 omgekeerd om een stukje terug zuidwaarts (140 km) te vliegen. De afgelopen dagen heeft hij rondgehangen in een agrarisch gebied in het Atlasgebergte tussen Rabat en Marrakesh.

Man 83 heeft ook weer verbinding gemaakt. Hij blijkt zijn overwinteringsgebied aan de Niger in Mali al op 11-03 te hebben verlaten, maar is blijkbaar toch nog niet van plan om terug te komen! Hij doorkruiste heel Mauritanië en kwam op 23-03 aan in de Westelijke Sahara. Na één dag besloot hij echter alweer om te keren naar het zuiden, en hij vloog opnieuw door heel Mauritanië terug naar Mali. Al met al was dit een ommetje van meer dan 2000 kilometer! Zal het hem dit jaar nog op tijd lukken om naar het broedgebied terug te keren?

Nicolas leek zijn lange reis vanaf Ivoorkust gestaag voort te zetten maar verdween even van de radar in het zuiden van Mali. Hij heeft echter weer per sms contact gemaakt en blijkt in het westen van Marokko te zijn gearriveerd!

22-03-2022

Erich als eerste bruine zenderkiek terug in Europa dit jaar!

Na bijna een half jaar is Erich weer terug in beeld! We waren hem afgelopen september uit het zicht verloren in Spanje. Nu blijkt dat hij net als vorig jaar eerst in Mauritanië bij de grens met Mali heeft overwinterd. Daar kwam hij op 24-09 aan. Na bijna drie maanden daar te zijn gebleven, vloog hij richting het oosten, om de tweede helft van de winter door te brengen in de binnendelta van de Niger dichtbij het Débo meer, net zoals hij vorig jaar deed. Op 14-03 begon hij aan zijn voorjaarstrek en gistermiddag (binnen een week dus!) bereikte hij het Europese continent aan de kust van Spanje. Hiermee is hij tot nu toe de snelste zenderkiek van dit voorjaar.

Vrouw 70 blijkt op 10-03 te zijn vertrokken uit haar overwinteringsgebied bij de grens van Burkina Faso. Gisteren aan het eind van de middag, 11 dagen later, bereikte zij de Spaanse kust!

Ook Nicolas is gister eindelijk vertrokken uit Ivoorkust. Na drie uur vliegen richting het noorden stak hij de grens over en hij heeft de afgelopen nacht in het zuiden van Mali doorgebracht.

Man 82, die voor zover we weten als eerste zenderkiek uit zijn overwinteringsgebied is vertrokken, is ook aardig opgeschoten sinds de laatste keer dat we data van hem ontvingen. Opvallend genoeg vloog hij rakelings langs het overwinteringsgebied van vrouw 71 aan de Senegalrivier. Dit gebeurde op 09-03, dezelfde dag dat 71 uit haar overwinteringsgebied vertrok, maar 71 was toen net enkele uren onderweg. 82 heeft haar toen ingehaald en daarna volgden ze beide vrijwel dezelfde route langs de kust bij Banc d’Arguin. 82 lag eergisteren een dag voor op 71. De zender van 71 verloor eergisteren in het noorden van Mauritanië bereik. Van 82 weten we dat hij het noorden van Marokko heeft bereikt. Hij heeft de afgelopen nacht doorgebracht ter hoogte van de hoofdstad Rabat.

18-03-2022

De voorjaarstrek van de bruine kiekendieven is op gang!

Man 82 blijkt zijn overwinteringsgebied aan de Gambia rivier al op 07-03 te hebben verlaten. Binnen anderhalve dag had hij al 200 kilometer afgelegd in noordelijke richting. Hij zat toen in het noorden van Senegal, maar heeft momenteel geen bereik meer.

Ook van vrouw 71 weten we dat ze op weg is naar het noorden! Op 09-03, twee dagen later dan man 82, vertrok zij vanaf de Senegal rivier in noordelijke richting en vloog door Mauritanië. Daar volgde ze voor meer dan 100 kilometer de kustlijn bij Banc d’Arguin, een belangrijk overwinteringsgebied voor o. a. grote aantallen steltlopers die tijdens hun voor- en najaarstrek ook van ons Waddengebied gebruik maken. Hierna boog 71 wat af naar het oosten en inmiddels heeft ze al heel Mauritanië doorkruist!

Man 83 lijkt een stuk onrustiger dan voorheen. Van 09-03 tot 10-03 maakte hij ineens een flink uitstapje van 200 kilometer in noordwestelijke richting, terwijl hij in de maanden daarvoor juist alleen maar stationair in hetzelfde gebiedje bleef. Om definitief te vertrekken was het hem blijkbaar nog te vroeg, want hij keerde weer terug naar zijn overwinteringsgebied aan de Niger, waarvandaan hij vorige week zijn laatste GPS-positie verstuurde.

Zoals we tijdens de vorige update al voorspelden, volgt 70 haar oude patroon en is ze naar het stroomgebied van de Volta gegaan, dichtbij de grens met Burkina Faso. Een maand geleden verloor haar zender bereik, dus of ze daar nu nog steeds zit of dat ze ook al begonnen is aan de voorjaarstrek blijft nog even onduidelijk.

Nicolas, die nog het verst moet vliegen van alle zenderkieken, is nog niet vertrokken uit Ivoorkust, zo liet hij vandaag weten.

Van Erich, Gabriele en Peter nog steeds geen bericht. Maar het kan nu allemaal erg snel gaan. Vorig jaar was man Peter al terug in het broedgebied op 25-03, en Erich op 29-03. Dat zou al over een week zijn!

16-02-2022

Eind van de winter in zicht, vier bruine kiekendieven maakten recent contact 

Onze Nederlandse winter loopt langzaamaan ten einde en zo ook de zomer op het zuidelijk halfrond. Vorig jaar vertrokken de eerste gezenderde bruine kiekendieven rond half maart uit de Sahel. Het zal dus niet al te lang meer duren voor de bruine kiekendieven van dit jaar in beweging komen. Zes bruine kieken hebben we het afgelopen najaar tot aan hun overwinteringsgebieden kunnen volgen (70, 71, 82, 83, Nicolas en Peter) en de meeste van hen hebben nog recent contact gemaakt. Twee bruine kieken zijn tijdens hun najaarstrek gestorven (Joschi en 56). Van Erich en Gabriele weten we niet hoe het met ze gaat en waar ze overwinteren. We hopen dat hun zenders weer contact zullen maken als ze zich gaan verplaatsen, zodat we leren waar ze het afgelopen half jaar hebben doorgebracht.

Vrouw 70 verliet op 26-11 haar tweede overwinteringsgebied bij de grens tussen Mali en Mauritanië. Ze vloog meer dan 400 kilometer door Mali naar het zuidoosten, maar toen ze in de buurt kwam van de grens met Burkina Faso verloor haar zender bereik. Het ligt voor de hand dat ze naar haar vertrouwde overwinteringsgebied in het stroomgebied van de Volta is gegaan. De afgelopen twee winters heeft ze daar namelijk ook gezeten. We zullen dit pas zeker weten wanneer ze weer opduikt.

Vrouw 71, man 82 en man 83 maakten gisteren nog contact. Zij zitten allemaal nog in hetzelfde overwinteringsgebied als waar ze bijna de hele winter al zitten: 71 aan de oevers van de rivier de Senegal, 82 aan de oevers van de rivier de Gambia en 83 zit nog aan de rivier de Niger. Van langeafstandstrekker Nicolas kwam vandaag nog data binnen, hij vertoeft nog aan de Bandamarivier in Ivoorkust.

23-11-2021

Vrouwtje 56 tijdens de trek overleden, Nicolas nog steeds in Ivoorkust

Naast Joschi lijkt ook vrouwtje 56 uit Flevoland tijdens de najaarsmigratie helaas te zijn overleden. Haar zender stuurt al lange tijd informatie vanaf hetzelfde punt in het zuidwesten van Mauritanië. De zender heeft geen internetbereik, er komt alleen data binnen per SMS. De informatie per SMS is onvollediger omdat er geen data over bijvoorbeeld de temperatuur, positie en de bewegingssnelheid van de zender wordt meegestuurd, en de GPS-positie werd niet elke dag gemeten. Mede hierdoor is het moeilijk te zeggen wat er precies met 56 is gebeurd. Opmerkelijk is dat ze nog maar 40 kilometer was verwijderd van haar overwinteringsgebied van vorig jaar, aan de oevers van de Senegalrivier.

De meest recente info die we tijdens de vorige update van vrouwtje 71 hadden, was dat ze in Marokko zat halverwege oktober. Inmiddels weten we dat ze door het westen van Algerije naar Mauritanië is gevlogen en een tussenstop heeft gemaakt van een week in het zuidwesten van Mauritanië. Daarna heeft ze alvast een vluchtig bezoek gebracht aan haar overwinteringsgebied aan de Senegal rivier, waar ze vorig jaar ook overwinterde. Echter hield ze het na 2 dagen alweer voor gezien en vloog ze terug naar een gebied vlakbij de stopover plaats waar ze vandaan kwam, om daar nog anderhalve week op 100 kilometer afstand van de Senegal rivier te verblijven. Op 06-11 is ze teruggekeerd naar haar bekende overwinteringsgebied en daar zit ze nu nog steeds.

Nicolas van slaapplaats naar foerageergebied en terug in Ivoorkust

Nicolas heeft laten weten dat hij nog aan de Bandamarivier in Ivoorkust zit. Hij maakt daar gebruik van akkers met cirkelirrigatie om in te overnachten en hij jaagt tot op 17 kilometer afstand aan de oostkant van zijn slaapplaatsen.

Vrouwtje 70 zit nog in haar gebied bij de grens tussen Mauritanië en Mali. Ze maakt nog af en toe uitstapjes naar een meer bij het dorpje Gakou. 82 zit nog steeds aan de oevers van de rivier de Gambia en 83 aan de oevers van de rivier de Niger. De rest van de bruine zenderkieken heeft niet recentelijk contact gemaakt.

29-10-2021

Nicolas in Ivoorkust en Joschi overleden

Terwijl sommige bruine zenderkieken al lang en breed in hun overwinteringsgebied verbleven, vloog Nicolas onverstoord verder zuidwaarts. Hij verliet Mauritanië, vloog een stuk door Mali en kwam eergisteren aan in Ivoorkust! Hiermee zit hij meer dan 400 km zuidelijker dan de op één na zuidelijkste kiek 83 in Mali. Hij lijkt zich te installeren naast de Bandama rivier, de langste rivier van Ivoorkust.

Joschi lijkt jammer genoeg dood te zijn gegaan in Mauritanië op 21-10. In de laatste week van zijn leven zat hij bij een ijzerertsmijn en bewoog hij al minder dan normaal. Daarom is het vermoeden dat hij misschien ziek, gewond of vergiftigd was. Zijn zender lijkt door iemand te zijn meegenomen naar een stad niet ver van de mijn vandaan, waar hij nu al een aantal dagen in hetzelfde gebouw ligt. Er staat een e-mailadres op de zender, dus we hopen dat de vinder contact op zal nemen. Dan kunnen we misschien meer te weten komen over de doodsoorzaak van Joschi en zijn zender terugkrijgen.

70, 82 en 83 hebben hun wintergebied niet verlaten sinds de vorige update. De rest van de bruine zenderkieken heeft in de tussentijd nog geen contact gemaakt.

14-10-2021

Overwinteren ten noorden van de Sahara?

Vrouwtje 71 uit Flevoland heeft Europa als laatste achter zich gelaten. Vorig jaar verbleef ze twee maanden in Frankrijk alvorens verder zuidwaarts te reizen, dit najaar nam ze zelfs 2.5 maanden de tijd om zich daar voor te bereiden op de tocht naar Afrika. Twee weken later dan vorig jaar stak ze de Middellandse Zee over, bij de Straat van Gibraltar. Alsof ze zelf ook in de gaten had dat ze achter liep op haar schema, zette ze er flink vaart achter en legde binnen slechts een week meer dan 2000 kilometer af. Gisteren was ze al in het zuiden van Marokko, in de buurt van de grens met Algerije.

Joschi heeft op 08-10 een eind gebreid aan zijn stopover in Marokko. Hij vloog zuidwaarts een stuk door Algerije, ging toen terug de grens over naar Marokko en is gisteren aangekomen in Mauritanië. Hij is nu ongeveer op de helft van de Sahara. Omdat Joschi pas deze zomer is gezenderd, is het moeilijk te raden waar hij naar onderweg is.

Ook Nicolas zijn plannen konden we om dezelfde reden niet voorspellen, maar zijn route wordt steeds meer onthuld. Tijdens de vorige update kwam zijn laatste signaal nog uit het noorden van Marokko en sindsdien is hij via Algerije naar Mauritanië gevlogen. Hij verblijft nu al 10 dagen vlakbij de grens met Mali, 100 kilometer ten noordwesten van de plek waar 70 inmiddels een maand vertoeft.

Adulte man 83 is uiteindelijk 2 weken in hetzelfde gebied gebleven in Zuid-Mauritanië. Op 04-10 is hij doorgetrokken en twee dagen later kwam hij aan in zijn overwinteringsgebied aan de oevers van de rivier de Niger, waar hij vorig jaar het hele seizoen is gebleven.

82 treedt ook nog steeds in zijn eigen voetsporen van vorig jaar door aan de oevers van de Gambia rivier te blijven. Peter is vooralsnog ook voorspelbaar want hij zit nog steeds bij het Fetzara meer in Algerije.

05-10-2021

Overwinteren ten noorden van de Sahara?

Peter heeft iets van zich laten horen, en wel vanuit het noordoosten van Algerije. Hier blijkt hij drie weken geleden al te zijn aangekomen bij het Fetzara meer, waar hij vorig jaar ook is geweest. Dit meer vormt één van de belangrijkste draslandgebieden in Algerije voor broedvogels en is tevens een essentiële tussenstop voor grote aantallen trekvogels voordat ze de Sahara oversteken. Voor Peter was het gebied vorig jaar echter geen tussenstop maar zijn eindbestemming, omdat hij de hele winter op deze plek bleef en als enige bruine zenderkiek de Sahara niet is overgestoken. Dit jaar sliep Peter de eerste week na aankomst steeds aan de oever van het meer, waarbij hij dagelijks heen en weer vloog naar akkers 15 kilometer ten oosten van het meer. De laatste twee weken bracht hij de nachten door te midden van de akkers, in een klein ongecultiveerd gebiedje tussen de percelen in. De verwachting is dat Peter Algerije pas weer in het voorjaar zal verlaten, wanneer het tijd is om terug te keren naar zijn broedgebied in de Hellwegbörde.

Terwijl de rest van de bruine zenderkieken de intredende herfst in Europa is ontvlucht, lijkt het vrouwtje 71 niets te kunnen schelen dat de temperaturen zakken en de bladeren langzaam van de bomen beginnen te vallen in Noord-Frankrijk. Sinds de laatste update is ze nog wel weer ietsjes naar het zuiden opgeschoven, ze zit nu net onder Parijs. Maar daar doet ze het weer rustig aan, want ze bezoekt nu al bijna een week dezelfde akkers naast een windmolenpark.

Ook Joschi maakt nog geen aanstalten om verder naar het zuiden te trekken. Hij zit nu nog op dezelfde plek in Marokko als tijdens de vorige update.

70 zit nog op haar plaats tussen Mauritanië en Mali, en 82 verblijft nog in het zuiden van Senegal dicht bij de Gambia rivier. Van de rest van de bruine zenderkieken hebben we nog geen nieuws.

29-09-2021

Terug van weggeweest 

Man 82 heeft bij aankomst in Gambia vorige week allereerst een kort bezoek gebracht aan de gelijknamige rivier. Het is alsof hij zich daar alleen even ging opfrissen van zijn reis door de stoffige woestijn, want na nog geen 1.5 uur aan de oever te hebben rondgehangen, vertrok hij weer de grens over naar Senegal. Daar verbleef hij de afgelopen week in een agrarisch gebied op 15 kilometer afstand van de Gambia rivier. Toeval bestaat niet, want vorig jaar heeft hij een gedeelte van zijn winter op dezelfde plaats doorgebracht, tot op de akker nauwkeurig! Na zo’n lange reis zal dat wel voelen als thuiskomen.

Joschi heeft er blijkbaar een handje van om toeristische ommetjes te maken tijdens zijn tocht naar het zuiden. Na door Frankrijk te hebben gezworven is nu Marokko aan de beurt. Joschi leek hard op weg naar de Sahara maar maakte vorige week ineens weer een scherpe bocht van 180 graden naar het noorden en begaf zich terug in de richting waar hij vandaan kwam. Vier dagen geleden verloor zijn zender bereik, maar toen was hij in ieder geval al 200 km noordelijk gevlogen. Op deze manier maakt hij dus wel een flink aantal extra kilometers bovenop de toch al niet zo korte reis van Duitsland naar het overwinteringsgebied.

Nicolas koos er afgelopen zaterdag om 17:30 niet voor om een plekje te zoeken voor de nacht in het zuiden van Spanje, maar in plaats daarvan nog maar ‘even’ de Middellandse Zee over te steken. Rond 3 uur ’s nachts kwam hij aan in Marokko, waarna hij eindelijk aan zijn nachtrust kon beginnen in een bosje aan de kust.

Tijdens de vorige update leek 71 eindelijk haar reis naar het zuiden voort te zetten, maar al na 50km vliegen stopte ze weer in een ander agrarisch gebied, waar ze de afgelopen 6 dagen is gebleven.

83 trekt toch nog niet naar zijn overwinteringsgebied van vorig jaar aan de Niger maar verblijft vooralsnog in het zuiden van Mauritanië. Ook 70 zit nog op haar stekje op de grens tussen Mali en Mauritanië.

22-09-2021

Meer bruine kiekendieven in wintergebied, minder in Frankrijk

Zo hoor je een tijdje niets, en zo laat iedereen tegelijk iets van zich horen. 56, 82 en 83 zijn alle 3 weer opgedoken aan de andere kant van de Sahara! 56 en 83 zitten in het zuiden van Mauritanië. 56 beweegt zich in de richting van de oevers van de Sénegal rivier, waar ze vorig jaar de hele winter doorbracht. Gabriele heeft daar vorig jaar ook overwinterd, maar we horen nu al een tijdje niks van haar. Zou zij daar misschien ook al lang en breed zijn gearriveerd? 83 houdt ons op de hoogte per SMS en we kunnen zijn bewegingen daardoor wat minder nauwkeurig volgen, maar ook hij lijkt dezelfde route aan te houden als vorig jaar. Toen bracht hij de hele winter door aan de rivier de Niger in Mali, wat nu nog ongeveer een dag vliegen voor hem is. 82 blijkt ook een gewoontedier, hij is bij de grens tussen Mauritanië en Gambia aangekomen en is dus al bijna bij zijn overwinteringsgebied van vorig jaar, aan de noordkant van de rivier de Gambia.

70 heeft 3 dagen rondgehangen op haar eerste stopplek en daarna is ze 30 kilometer richting het noordwesten opgeschoven. Hier verbleef ze de afgelopen 5 dagen, nog dichter bij de grens tussen Mauritanië en Mali dan voorheen, aan de rand van de Sahara in een (gedeeltelijk) agrarisch gebied. Ook deze plaats is niet nieuw voor haar, ze maakte hier in ieder geval in 2019 ook al een korte stop.

Joschi heeft na zijn omzwervingen in Frankrijk nu definitief de knoop doorgehakt om het land en zelfs het continent achter zich te laten. Het lijkt wel alsof hij ambities heeft om de andere zenderkieken in te halen, want hij heeft binnen 5 dagen hemelsbreed een afstand van ongeveer 1500 kilometer afgelegd! Hij vloog binnen 3 dagen van Zuid-Frankrijk naar Zuid-Spanje, waarbij hij onderweg alleen stopte om te overnachten. Zondagavond bereikte hij Marokko. Het moet toen inmiddels al donker zijn geweest, en hij streek neer op nog geen 3 kilometer van de kust om daar zijn eerste nacht terug in Afrika door te brengen. Momenteel bevindt hij zich in het Atlasgebergte en maakte recent een scherpe bocht richting het oosten.

Ook Nicolas en 71 hebben hun vakantie in Noord-Frankrijk beëindigd. Nicolas heeft daar 2 weken doorgebracht en 71 bijna 2 maanden. Net als Joschi zijn ze zuidwaarts gevlogen, maar doen het wel een stuk rustiger aan. Nicolas heeft er 6 dagen over gedaan om van Noord-Frankrijk naar Noord-Spanje te vliegen en 71 is pas net uit Noord-Frankrijk vertrokken.

16-09-2021

Bruine kiekendief vrouw 70 meldt zich als eerste ten zuiden van de Sahara

Na een tijdje niets van haar gehoord te hebben, blijkt vrouwtje 70 al in Mali te zijn aangekomen! Vanaf Marokko is ze via Algerije naar Mauritanië gevlogen. Binnen een week had ze de Sahara, grootste woestijn ter wereld doorkruist en op 13-09 vloog ze voor het eerst boven Malinees grondgebied. Eergisteren arriveerde ze in haar eerste overwinteringsgebied in het noordwesten van Mali, vlakbij de grens met Mauritanië. Dit is het derde jaar op een rij dat we haar dit gebied zien bezoeken. Hemelsbreed ligt deze plek op meer dan 4300 kilometer afstand van haar broedlocatie in Flevoland. We zijn benieuwd hoe lang ze hier dit keer zal blijven, en welk overwinteringsgebied ze hierna zal bezoeken.

82 en 56 zijn nog steeds in Marokko en gaan nu ieder hun eigen weg, waarbij 82 vlak langs de westkust zuidwaarts trekt terwijl 56 meer de grens met Algerije opzoekt.

83 is net als 56 en 82 bij Gibraltar de zee overgestoken en ook in Marokko aangekomen. Sommige van zijn GPS-posities in het Atlasgebergte liggen op minder dan een kilometer afstand van de route die 56 daar enkele dagen eerder volgde.

Joschi, die 2 weken geleden al bijna bij de Spaanse grens was en zich toen omkeerde om terug naar het noorden te vliegen, heeft een einde gemaakt aan zijn omzwervingen op de akkers rond de stad Nantes. Hij vliegt nu voor de tweede keer zuidwaarts. Vanochtend was hij weer iets ten noorden van Bordeaux. Zal hij nu wel regelrecht doorvliegen naar Afrika?

71 en Nicolas zijn nog niet verder gevlogen sinds de laatste update en hangen nog steeds in Noord-Frankrijk rond.

13-09-2021

Het wordt steeds stiller in Europa

Inmiddels hebben 7 van de 10 bruine zenderkieken het continent verlaten.

Man 82 en vrouw 56 uit de Noordoostpolder bereikten afgelopen zaterdagochtend de Marokkaanse kust. Ze staken net als vorig jaar de straat van Gibraltar over, waardoor ze maar een klein stuk over water hoefden te vliegen alvorens ze weer land in zicht hadden. 82 lag gisteren maar enkele uren achter op 56, wat over een tocht van 10 dagen genomen best een klein verschil is. Beide vogels naderen nu het Hoge Atlas gebergte in Marokko. Man 83 lijkt het voorbeeld van 82 en 56 te volgen want hij overnachtte op 11-09 iets ten noorden van Gibraltar.

Erich is met hoge snelheid Spanje door gesjeesd. Afgelopen donderdag vertrok hij na zijn nachtrust om 7 uur ’s ochtends vanuit Noord-Spanje en bleef diezelfde dag tot lang na zonsondergang doorvliegen. Om 1 uur ’s nachts verzond hij zijn laatste GPS-positie 450 km(!) zuidelijker, vlak naast een snelweg in Zuid-Spanje. Of hij hier in de buurt een uiltje heeft geknapt of zelfs nog verder door de donkere nacht is gevlogen blijft vooralsnog onduidelijk. Aannemelijk is wel dat ook hij inmiddels Afrika heeft bereikt, omdat zijn zender inmiddels al 4 dagen geen bereik meer heeft.

Ook Peter, die zich tijdens de vorige update nog middenin de Alpen bevond, laat Europa achter zich. Hij kwam weer een stuk oostelijker aan wal dan de rest van de zenderkieken dit jaar, in Tunesië. Hij heeft laten zien dat hij een echt gewoontedier is door weer al eiland-hoppend via Sardinië en Corsica de Middellandse Zee over te steken. Hemelsbreed is hij nu nog maar 160 kilometer verwijderd van het drasland in Algerije waar hij vorig jaar de hele winter heeft doorgebracht.

Joschi, 71 en Nicolas verblijven nog op ieder hun eigen stekjes in Frankrijk.

Gabriele en 70 blijven hun posities in Afrika voor ons geheim houden.

09-09-2021

Ook de laatste bruine kiekendief op trek

Peter is eindelijk vertrokken uit zijn broedgebied in de Hellwegbörde. Tot dusver volgt hij traditiegetrouw zijn oude route rechtstreeks naar het zuiden, richting Zwitserland in plaats van Frankrijk zoals de andere gezenderde bruine kiekendieven. Eergisteren overnachtte hij in het Zwarte Woud en vloog de volgende dag verder richting de Alpen. Deze bereikte hij gisteren in de namiddag, en hoewel hij er die dag al aardig wat kilometers op had zitten, stak hij toch nog een flinke bergketen van meer dan 2000m hoogte over. Mooi om te zien is dat Peter in de avond begon de volgende bergketen over te steken met hoogtes van meer dan 3000m, maar dat hij toen afboog naar het westen en zelfs een stukje terugvloog om net onder de boomgrens te overnachten. Alsof hij toch maar besloot dat de dag zo wel lang genoeg was geweest.

56 en 82, die tegelijk waren vertrokken uit het broedgebied en een groot deel van hun route vlak achter elkaar aanvlogen, zijn beide in Spanje aangekomen en vliegen nog steeds opmerkelijk synchroon. Ze hebben het tempo hoog liggen: binnen 3 dagen vlogen ze van Parijs naar Midden-Spanje. De afgelopen nacht hebben zij op zo’n 50 kilometer afstand van elkaar doorgebracht in de buurt van Madrid.

Hoewel 83 bij de vorige update nog de indruk wekte de eerstvolgende te zijn die Europa zou verlaten, heeft hij wat gas terug genomen sinds hij Spanje is binnengekomen en lijkt hij wat meer te genieten van de landschappen onderweg. Erich was bij de vorige update even van de radar verdwenen, maar is blijkbaar via Luxemburg naar Frankrijk gevlogen en nu in Spanje weer opgedoken.

Nicholas en 71 hebben het blijkbaar ook nog altijd naar hun zin in Noord-Frankrijk, want zij zijn beiden nog niet verder gevlogen sinds de laatste update. Ook Joschi doet een pas op de plaats, hij bevindt zich nog steeds ten Noorden van Nantes.

In Afrika heerst een oorverdovende radiostilte, welke avonturen zouden 70 en Gabriele daar beleven?

06-09-2021

Peter als enige nog in het broedgebied

Sinds de laatste update kunnen we nóg 3 bruine kiekendieven optellen bij de migrerende groep. Dat betekent dat er nu 9 van de 10 gezenderde vogels onderweg zijn. Peter uit Hellwegbörde blijft vooralsnog als enige achter in het broedgebied. Peter was vorig jaar ook al een buitenbeentje, toen hij als enige gezenderde bruine ervoor koos om via de Alpen naar het zuiden te trekken en vervolgens ten noorden van de Sahara te overwinteren. Hierdoor legde hij minder dan de helft van het aantal kilometers af naar zijn overwinteringsgebied vergeleken met de rest van de gezenderde bruine kiekendieven. Het blijft nog even spannend of hij dit jaar weer dezelfde strategie heeft.

Adulte vrouw 56 en adulte man 82 begonnen vrijwel tegelijk aan hun najaarstrek vanuit respectievelijk Zuid-Friesland en de Noordoostpolder. Op 03-09 vlogen zij om 10 uur ’s ochtends op nog geen 5 kilometer afstand van elkaar boven de Flevopolder zuidwaarts. Beide individuen vlogen recht over de stad Parijs. Inmiddels zijn hun routes wat van elkaar afgeweken en gistermiddag waren ze op 60 kilometer afstand van elkaar in de regio Poitou-Charentes in West-Frankrijk.

3 September was blijkbaar een goede dag om te vertrekken, want ook Erich verliet op deze datum zijn broedgebied in de Hellwegbörde. Diezelfde dag nog werd het laatste GPS-punt verstuurd door zijn zender vanuit Zuidwest-Duitsland, maar hij is daarna vermoedelijk verder zuidwaarts gevlogen en zal nu mogelijk ook al in Frankrijk zijn.

Terwijl de ene bruine kiekendief nog niet eens aan de reis is begonnen, is vrouwtje 70 inmiddels vanaf Zuid-Spanje de zee overgestoken naar Marokko. Of Gabriele ook nog in Marokko verblijft, is niet met zekerheid te zeggen, want haar zender heeft de afgelopen 5 dagen geen bereik gehad.

Mogelijk wordt 83 de eerstvolgende die in Noord-Afrika aankomt. Hij bereikte gisteravond de Pyreneeën en laat daarmee Frankrijk achter zich.

Joschi, die een week geleden omkeerde in Zuidwest-Frankrijk, zwerft verder door in noordelijke richting en overnachtte op 04-09 naast de rivier de Loire. Vanochtend bevond hij zich ten noorden van de stad Nantes.

Nicholas maakt inmiddels al drie dagen een stopover in Noord-Frankrijk en ook 71 verblijft daar nog steeds.

02-09-2021

Nicolas zuidwaarts en Joschi keert om?!

De afgelopen dagen zijn er aardig wat kilometers gemaakt door de vijf gezenderde bruine kiekendieven die al op trek waren en er heeft zich nog een zenderkiek bij de trekkers aangesloten: Nicholas. Hij verliet op 31-08 zijn broedgebied in de Hellwegbörde en bracht afgelopen nacht door in Luxemburg vlakbij de Belgische grens.

Gabriele is nog steeds koploper en verspilt geen tijd onderweg: ze doorkruiste Frankrijk van noord naar zuid binnen twee dagen en vloog daarna in nog eens twee dagen heel Spanje door. Op 29-08 stak ze de Alboránzee (deel van de Middellandse Zee) over en bereikte ze als eerste van de gezenderde bruine kiekendieven het Afrikaanse continent. De laatste update van haar kwam uit het Atlasgebergte in Marokko.

Joschi was ook aardig op weg en verplaatste zich in zes dagen van Noord- naar Zuid-Frankrijk. Maar toen hij bijna bij de Spaanse grens aan was gekomen maakte hij ineens rechtsomkeert in de buurt van Bordeaux en vloog zo’n 240 kilometer terug naar het noorden. Is hij soms iets vergeten onderweg?

70, 71 en 83 uit Flevoland hadden minder haast en verbleven alle drie meerdere dagen in Noord-Frankrijk. 70 vloog na een stopover van vijf dagen verder richting het zuiden en stak gisteren de Pyreneeën over. Ze is nu in Noord-Spanje en vliegt verder zuidwaarts. 83 maakte een stopover van een week iets ten noorden van Parijs maar vertrok daar gisteren vandaan in een rechte lijn richting het zuiden, het spoor van 70 volgend. 71 verblijft nog steeds in Pas-de-Calais en maakt nog geen aanstalten om verder zuidwaarts te trekken.

26-08-2021

Bruine kiekendieven beginnen aan hun najaarstrek 2021

Inmiddels is ook bij de bruine de kiekendieven de najaarstrek weer volop aan de gang. Dit jaar kunnen we tien individuen volgen, vijf uit Flevoland en vijf uit de Hellwegbörde in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. Grotendeels zijn het kiekendieven die al in 2019 en 2020 gezenderd zijn (“oud bekenden”), alleen in de Hellwegbörde zijn dit jaar twee nieuwe mannetjes van een zender voorzien (Nicolas en Joschi).

Op dit moment zijn al 5 van de 10 bruine kiekendieven uit hun broedgebied vertrokken. Zij zitten nu allemaal in de noordelijke helft van Frankrijk.

Het project in Flevoland is een initiatief van Ralph Buij van Wageningen Environmental Research en wordt uitgevoerd in opdracht van Provincie Flevoland met Kennisbasis financiering van LNV, en in samenwerking met de Werkgroep Roofvogels Noordoostpolder.

In de Hellwegbörde (Noordrijn-Westfalen) werken wij samen met Hubertus Illner van de “Arbeitsgemeinschaft Biologischer Umweltschutz” (ABU) in Soest.

Hellwegbörde

Joschi werd in juli in Westfalen gezenderd. Hij had zijn nest in wintertarwe naast een beschermd natuurgebied. Helaas is het nest mislukt, en zijn de jongen waarschijnlijk door een vos gepredeerd. Daarna maakte Joschi een grote trip naar het noorden via Hannover en Oldenburg, maar kwam al gauw weer terug naar de omgeving van zijn broedplaats. Uiteindelijk is hij op 24-08 daar vandaan vertrokken en vanochtend was hij al in Champagne.

Nicolas heeft succesvol in de Hellwegbörde in wintergraan gebroed, met drie uitgevlogen jongen. Hij is tot nu toe nog niet uit het broedgebied vertrokken.

Flevoland

56 is een in 2020 gezenderde adulte vrouw, die in 2021 succesvol in een rietkraag in de Noordoostpolder gebroed heeft. Vanaf augustus was zij veel in Zuidwest-Friesland en tot nu toe is zij nog niet op trek.

70 werd al in 2019 gezenderd; dit is dus de derde migratieperiode die wij van haar kunnen volgen. Zij heeft in 2021 succesvol in wintergerst in de Noordoostpolder gebroed. Op 24-08 is zij met de najaarstrek begonnen en gisteravond was zij al in Noord-Frankrijk.

71 is een derde kalenderjaar vrouwtje; zij werd in 2019 als nestjong in de Noordoostpolder gezenderd. In 2021 heeft ze voor het eerst succesvol gebroed in een rietkraag in de Noordoostpolder, ongeveer 9 km van haar geboorteplaats verwijderd. Op 21-07 is zij al naar Noord-Frankrijk (Pas-de-Calais) vertrokken en is daar nu meer dan een maand stationair.

82 is een adult mannetje die in 2020 in de Noordoostpolder gezenderd werd. In 2021 heeft hij daar weer in een rietkraag gebroed, maar is het nest helaas begin juli mislukt. Daarna heeft hij meerdere uitstapjes naar Zuidwest-Friesland gemaakt, maar verblijft sinds begin augustus weer in de Noordoostpolder.

83 werd in 2020 gezenderd (adult mannetje) en broedde in 2021 weer in een rietkraag in de Noordoostpolder. Het nest mislukte in juni. Daarna bleef hij in de Noordoostpolder totdat hij op 21-08 vertrok. Vanochtend was hij in Frankrijk ten noorden van Parijs.

Hellwegbörde (DE)

Gabriele werd in 2020 als nestjong gezenderd. In 2021 maakte zij in het voorjaar een spectaculaire trip naar Denemarken en Zweden. Uiteindelijk bracht zij haar zomer door in het Emsland in Nedersaksen, vanaf daar maakte ze ook meerdere uitstapjes naar Groningen. Zij heeft geen broedpoging ondernomen en is op 23-08 met de najaarstrek begonnen. Gabriele is op dit moment koploper (eergisteren was ze al in het midden van Frankrijk).

Erich is in 2020 in de Hellwegbörde gezenderd. In 2021 had hij twee succesvolle nesten, die beide in natuurgebieden lagen op 1,5 km van elkaar. In totaal heeft hij 5-6 jongen tot uitvliegen gebracht, wat een prestatie! Hij is tot nu toe nog niet vertrokken.

Peter werd in 2020 gezenderd, en in 2021 had hij zijn nest weer in hetzelfde beschermde natuurgebied als vorig jaar (oude kleigroeve). Helaas mislukte het nest in juni. Daarna bleef hij in zijn territorium en is nu nog niet met de trek begonnen. In de winter 2020/21 overwinterde hij als enige door ons gezenderde bruine kiekendief ten noorden van de Sahara (Algerije).