Volg bruine zenderkieken 2020/2021

Titelfoto: Margret Bunzel-Drüke

Je kunt op de bovenstaande kaart inzoomen naar de routes. Als je op een route klikt zie je van welke vogel deze is en wanneer de laatste update is geweest.

27-05-2021

Jonge bruine kiekendief 54 terug naar Nederland en Gabriele naar Öland

Terwijl de volwassen bruine kiekendieven allemaal druk bezig zijn in het broedgebied met hetgeen je verwacht van vogels te doen in het broedseizoen, volgen 54 en Gabriele nog steeds hun eigen routekaart.

Vrouw 54 was tijdens de vorige update net aangekomen in Engeland. Ze heeft daar ongeveer een week de oostkust afgezworven om uiteindelijk op 18 mei toch over zee terug te keren eerst naar België en uiteindelijk naar Nederland. Op 23 mei kwam het tweede kalenderjaar vrouwtje aan in haar geboorteprovincie Flevoland. Daar is ze nu nog steeds.

De Duitse Gabriele was begin mei in het noorden van Denemarken, maar bleef daar slechts een paar dagen en trok al snel oostelijk naar Zweden waar ze op 17 mei aankwam. Ze trok zelfs zo ver naar het oosten dat ze uitkwam op het eiland Öland. Gabriele had het daar echter na een paar uur al bekeken en keerde om en vloog terug naar het westen om op 21 mei opnieuw aan te komen op Seeland, het grootste eiland van Denemarken. Ze lijkt daar nu al een paar dagen stationair te zijn, maar of dat zo blijft?

11-05-2021

Bruine kiekendieven Gabriele en 54 naar Engeland en Denemarken!

Na de vorige update waarin tweede kalenderjaar bruine kiekendief Gabriele langs de Franse kust trok, is ze nu inmiddels in het noorden van Denemarken beland. Ze trok westelijk langs de Belgische stad Brugge en vervolgens door Nederland naar de Noordoostpolder waar ze de nacht doorbracht op 3 mei. De volgende dag koos ze een geheel ander landschap en verbleef een dag in Nationaal Park Weerribben-Wieden. Maar ook daar was het kennelijk niet geheel naar haar zin want ze migreerde opnieuw verder naar de Duitse Waddenzeekust, waar ze noordelijk van Wilhelmshaven over zee vloog en hield daarna een stopover iets zuidelijk van het gebied bij Cuxhaven waar ruigpootbuizerd Janosch een winterlang doorbracht in 2019. Op 8 mei bereikte ze Denemarken, waar ze nu al een paar dagen in Noord-Jutland verblijft. Of ze daar ook blijft is natuurlijk de grote vraag.

Eveneens onervaren tweede kalenderjaar vrouw 54 verraste door naar Engeland te trekken. Ze bereikte Spanje pas op 6 mei en trok vervolgens zonder twijfelen zo’n 500 km over de Golf van Biskaje, overigens net als Gabriele enkele weken eerder (zie vorige update). Van 8 op 9 mei bracht ze de nacht door in Normandië niet ver van het Kanaal, die ze de volgende dag overstak naar Engeland. Ze kwam aan op eiland Wight en trekt verder noordoostelijk over hartje Londen. Ze bereikte op 10 mei de Noordzeekust vlakbij Ipswich en vloog vanaf daar verder langs de kust naar het noorden. Zal ze de oversteek naar haar geboortegebied in Flevoland nog wagen?

De drie bruine kiekendieven Josef, Konstantin en Wiltrud, waarvan de zenders niet meer werken, zijn teruggezien door samenwerkingspartner Hubertus Illner in het broedgebied in de Hellwegbörde.

29-04-2021

Tweede kalenderjaar bruine kiekendieven aan zee

Nu alle volwassen gezenderde bruine kiekendieven in ieder geval in het broedgebied zijn, krijgen tweede kalenderjaar vogels 54 en Gabriele alle aandacht.

Gabriele was de vorige update nog in Spanje, en in plaats van dezelfde route te volgen als tijdens haar eerste najaarsmigratie koos ze voor iets geheel anders. Niet ver van Madrid hield Gabriele zes dagen een stopover voordat ze op 16 april verder noordelijk vloog naar de kust van Spanje aan de Golf van Biskaje. Ze rustte daar voor de nacht en migreerde niet oostelijk over land richting Frankrijk, maar vloog in één dag 350 km over water naar de Franse kust zuidelijk van Nantes en hield daar meteen een korte stopover. Ook vanaf daar volgde Gabriele een bijzondere route want opnieuw liet ze een sterke voorkeur voor uitzicht op de oceaan zien door westelijk te trekken door Bretagne. Ze maakte een stopover in agrarisch gebied aan de Franse kant van Het Kanaal totdat ze 27 april weer iets verder noordelijk trok. Ze vervolgt haar reis langs de kust en passeert Le Havre. Gisteravond was haar afstand tot de Belgische grens nog maar 100 km.

Tweede kalenderjaar 54 doet het nog steeds rustig aan, in 20 dagen trok ze over de Sahara en is nu net in het zuiden van Marokko aangekomen. Tijdens haar reis laat ze net als Gabriele een voorkeur zien voor de kust door onder andere de nacht door te brengen direct aan de Atlantische Oceaan in het Nationaal park Banc d’Arguin in Mauritanië waar veel steltlopers overwinteren. Meer dan 300 kilometer naar het noorden kiest ze opnieuw voor een bijzonder punt om te bezoeken, het schiereiland waarop de stad Dakhla ligt in de Westelijke Sahara. Inmiddels is ze meer landinwaarts gevlogen en zuidelijk van het Atlasgebergte.

15-04-2021

Flevoland loopt vol met gezenderde bruine kiekendieven en ook Gabriele leeft!

Na vrouw 56 zijn inmiddels ook vijf andere Flevolandse bruine kiekendieven aangekomen in het broedgebied, drie van hen in de Noordoostpolder. Grappig is dat op het moment van de update bruine kiekendieven 70 en 71 net over de grens in Overijssel zitten ten noorden van Kampen, maar vooralsnog slechts tientallen kilometers verwijderd van hun bekende broedgebieden in Flevoland. Interessant dat ook jonge vrouw 71 dus terugkeert naar een provincie waar haar nest vorig jaar al snel mislukte en ze vervolgens rondzwierf in Denemarken en Frankrijk wellicht op verkenning naar andere potentiële broedgebieden.

Flevolands jongste kiekendief is ook op weg naar het noorden, al is tweede kalenderjaar 54 nog diep in de Sahara ze lijkt toch richting het broedgebied te trekken en liet 8 april haar wintergebied achter zich. Opvallend dat in 2020 destijds tweede kalenderjaar vrouw 71 ook al laatste uit Afrika vertrok.

Ook Gabriele, als nestjong vorig jaar gezenderd, heeft na meer dan een halfjaar van zich laten horen. Zij heeft de winter grotendeels doorgebracht in Senegal, daar arriveerde ze in haar eerste wintergebied niet ver noordelijk van Gambia op 18 september, 7 dagen nadat ze nog in het zuiden van Marokko was. Na een kleine twee weken trok ze iets verder westelijk en koos een tweede gebied. Op 4 november was ze het ook daar zat en trok noordelijk naar de rivier de Senegal op de grens met Mauritanië. In het gebied waar vier andere gezenderde bruine kiekendieven de winter ook hebben doorgebracht. Op 30 maart ging ze op weg richting Europa en kwam op 9 april in Spanje aan. Ze houdt nu al vier dagen een stopover in agrarisch gebied in de regio Castilla-La Mancha.

Ondanks Konstantin zijn defecte zender weten we dat hij veilig in het broedgebied in de Hellwegbörde in Duitsland is aangekomen, onze samenwerkingspartner Hubertus Illner heeft hem daar op 13 april namelijk gezien!

Tussenstand:
In het broedgebied (9), in Afrika (1), in Spanje (1), onbekend (2), dood in het wintergebied (1)

06-04-2021

Grootste deel van de migrerende Flevolandse bruine kiekendieven in Frankrijk

De vijf Flevolandse bruine kiekendieven 70, 71, 78, 82 en 83 zijn inmiddels allemaal in Frankrijk aangekomen. Vrouw 70 die tijdens de laatste update nog het meest zuidelijk was van deze vijf heeft de leiding overgenomen en is iets ten zuiden van Parijs. Individuen 82 en 71 liggen respectievelijk 110 en 140 km op haar achter en zijn halverwege Frankrijk. Ook 78 ligt niet ver achter de drie koplopers. Mannetje 83 doet het nog iets rustiger aan en is nog zuidelijk van Bordeaux.

Op dit moment zijn er drie vogels, één individu uit Flevoland en twee uit Duitsland, aangekomen in hun broedgebied. En verblijft één jonge vrouw nog in het wintergebied in Senegal (zie vorige update).

De locaties van Gabriele, Josef, Konstantin en Wiltrud zijn op dit moment niet bekend.

31-03-2021

Hoge winteroverleving van gezenderde bruine kiekendieven

Van alle 13 gezenderde bruine kiekendieven hebben 11 individuen zeker de winter overleeft en zijn op de terugweg richting de broedgebieden in Duitsland en Flevoland. Het lot van één individu is nog onbekend, Gabriele, en één vogel is in het wintergebied overleden.

Naast Peter is ook gezenderde bruine kiekendief Erich in het broedgebied in de Hellwegbörde aangekomen. Tijdens de vorige update had hij net het vaste land van Spanje bereikt. Vervolgens vloog hij in drie dagen door Frankrijk en Luxemburg naar zijn broedgebied waar hij 29 maart aankwam.

Ook de eerste Flevolandse bruine kiekendief is aangekomen in het broedgebied! Vrouw 56 was de vorige update in Spanje en vloog in vier dagen ongeveer 1500 km om op 29 maart aan te komen in Flevoland waar ze vorig jaar succesvol broedde en twee jongen grootbracht.

Vrouw 70 maakte ook weer contact en was al even op de terugweg naar het noorden, halverwege maart verliet zij haar wintergebied in Mali en trok eerst ver oostelijk om uiteindelijk terug te buigen naar het westen. Een stevige omweg, maar 29 maart kwam ze toch aan in Marokko.

Bruine kiekendieven 71, 78, 82 en 83 zijn allen ook weer een stap dichter bij het broedgebied alleen nog wel alleen in het zuiden van Europa. Van hen is alleen 83 nog in het noorden van Marokko.

Josef, Konstantin en Wiltrud hebben zenders die geen GPS-punten meer versturen, maar nog wel contact maken met het mobiel netwerk waardoor we weten dat ze alle drie nog in leven zijn! Van Josef weten we dat hij inmiddels in Spanje is en dus ook al goed op weg richting het broedgebied en ook Konstantin is al in Marokko.

Alleen bruine kiekendief 54 is nog in het wintergebied in Senegal. Zij is vorig jaar als nestjong gezenderd en het zou kunnen dat ze dit jaar geen broedpoging doet en pas laat richting het noorden vertrekt of wellicht helemaal niet.

26-03-2021

Over de Alpen en in het broedgebied!

Vorige update was bruine kiekendief Peter nog op Corsica. Na een overnachting op het Franse eiland vloog hij verder richting het noorden waar hij de Alpen tegenkwam op 23 maart. Hij migreerde rechtstreeks over bergtoppen van meer dan 2,5 km hoog en bereikte gisteren zijn broedgebied in Duitsland!

Ook Erich heeft van zich laten horen, hij vertrok op 14 maart uit zijn overwinteringsgebied in Mali en vloog in 10 dagen naar de Algerijnse kust. Gisteren bereikte hij de Spaanse kust.

Bruine kiekendieven 56 en 78 kiezen voor dezelfde route uit Marokko, namelijk via de korte Middellandse Zee oversteek bij Gibraltar. Daarna bereikte 56 al het midden van Spanje terwijl 78 het rustiger aan doet en er voor lijkt te kiezen wat langer in één gebied te blijven. Gisterochtend was ze meerdere uren stationair in het zuiden van Spanje in een agrarisch gebiedje waar ze tijdens de najaarstrek twee dagen een stopover hield.

Vrouw 71 ligt niet ver achter 78 maar bevindt zich nog net in Marokko. Zij steekt waarschijnlijk de komende dagen ook de straat van Gibraltar over naar Europa.

Bruine kiekendief man 83 vertrok gisteren na een stopover van 6 dagen in Marokko verder richting in het noorden.

Jonge bruine kiekendief vrouw 54 was gisteren nog in haar overwinteringsgebied in Senegal.

De zenders van Josef en Konstantin versturen geen GPS-posities meer, maar maken wel contact met het mobiel netwerk. Het lijkt erop dat ze beiden al in Europa en wellicht hun eerdere broedgebied in Duitsland zijn aangekomen.

Het blijft nog even spannend of de vier bruine kiekendieven Gabriele, Wiltrud, 82 en 70 nog in leven zijn.

23-03-2021

Peter overwinterde in Algerije en is op de terugweg!

Bruine kiekendief man Peter verrast door niet alleen al op te duiken in Europa, na de hele winter stil te zijn geweest, maar hij blijkt ook nog overwintert te hebben in Algerije ten noorden van de Sahara! Vanaf 5 september hadden we geen GPS-signalen meer ontvangen van Peter die toen boven Sardinië vloog. Kort geleden maakte hij weer contact en blijkt de hele winter één overwinteringsgebied in Algerije te hebben gebruikt. Daar verbleef hij ven een wetland dat gedeeltelijk voor landbouw wordt gebruikt. Hij is daarmee de eerste gezenderde bruine kiekendief die besluit niet de Sahara over te steken.

Op 18 maart vertrok Peter weer richting het noorden en vloog langs dezelfde route over Sardinië als die hij volgde op zijn zuidwaartse reis. Op 22 maart lijkt her erop dat hij de nacht door zou brengen op Corsica. We zijn benieuwd naar zijn volgende stappen aangezien hij tijdens het najaar rechtstreeks over de Alpen migreerde.

Bruine kiekendieven 56, 78 en 83 bewegen zich ook gestaag verder noordelijk sinds de laatste update (19-03-2021), en zijn op dit moment alle drie in Marokko.

19-03-2021

Eerste bruine kiekendieven richting het noorden!

Bruine kiekendieven 56, 78 en 83 uit Flevoland zijn aan hun voorjaarstrek begonnen. Man 83 is het meest noordelijk in Marokko, hij vertrok op 1 maart uit het overwinteringsgebied waar hij de gehele winter verbleef en volgde daarbij bijna dezelfde route als waarlangs hij was aangekomen. In het westen van Mauritanië hield hij vervolgens tweemaal een kort stopover voordat hij op 13 maart verder noordelijk trok. Gisteren was hij in het zuiden van Marokko. Ook vrouw 56 nam de hele winter genoegen met één en hetzelfde gebied aan de oevers van de Senegal rivier. Zij vertrok daar 12 maart en was 5 dagen later meer dan 1100 km noordelijker ten zuiden van Marokko. Opvallend genoeg vertrok ook 78, de gezenderde bruine kiekendief die vlakbij 56 overwinterde, als één van de eersten op voorjaarstrek maar dan anderhalve week later op 24 maart. Zij hield nog een stopover van bijna een week niet ver van de Atlantische Oceaan. Op 18 maart was zij slechts 50 km verwijderd van bruine kiekendief 56.

Ondanks dat de drie bruine kiekendieven 54, 71 en 82 nog geen beweging richting het noorden hebben ingezet, lijken ze wel onrustiger te worden. Ze hebben zich binnen hun wintergebieden over grotere afstanden verplaatst in de afgelopen weken. Kiekendief vrouw 71 heeft zo inmiddels een groot gedeelte van het stroomgebied van de Senegal rivier gezien.

Vrouw 70 zocht in december een voor haar bekend overwinteringsgebied op in Mali aan de grens met Burkina Faso in het stroomgebied van de Volta waar veel akkerbouwers te vinden zijn. Sinds december heeft zij geen GPS-posities meer gedeeld.

Erich was tijdens de vorige update net vertrokken uit zijn overwinteringsgebied in Mauritanië en heeft een nieuw gebied gevonden in Mali in het overstromingsgebied achter het Débo meer, waar hij in de binnendelta van de Niger verblijft.

Wiltrud en Josef lijken helaas in bezit te zijn van zenders die geen GPS-posities meer verzenden. Er kan nog wel gekeken worden met welk mobiel netwerk hun zenders zich proberen te verbinden waardoor we weten dat Josef al in Marokko is en Wiltrud waarschijnlijk nog in Mali.

Bruine kiekendief vrouw 55 lijkt helaas dood te zijn.

Peter en Gabriele hebben sinds het najaar al geen GPS-punten meer verzonden. Het blijft dus spannend wat er de komende tijd gaat gebeuren en hoeveel gezenderde bruine kiekendieven de broedgebieden weer weten te bereiken.

04-01-2021

Erich trekt naar het oosten met Kerst en Wiltrud in Mali

Van Erich hadden we sinds begin september al niks meer gehoord, toen hij nog in het noorden van Marokko was, maar ook hij is veilig in zijn overwinteringsgebied aangekomen! Hij hield geen stopovers na het oversteken van de Middellandse Zee maar vloog direct door over de Sahara in een week tijd. Op 17 september kwam hij aan in zijn eerste overwinteringsgebied in Mauritanië net ten noorden van de grens met Mali. Drie maanden later op Tweede Kerstdag (26 december) vertrok hij daar en vloog 400 km richting het oosten. Zijn laatste GPS-posities komen uit Mali waar het Oudejaarsdag nog onduidelijk is of hij is gestopt of nog verder trekt.

Wiltrud haar laatste positie was al van 23 september tot ze kort geleden weer data verstuurde vanuit Mali. Daar koos ze verrassend genoeg niet voor hetzelfde eerste wintergebied als vorig jaar. Ze vloog begin oktober namelijk direct naar het gebied waar ze in 2020 pas tijdens de tweede helft van de winter verbleef (zie update 14 januari 2019). Ze verdeelt haar tijd tussen het agrarisch gebied dichtbij een irrigatiekanaal en natuurlijk habitat. Wie weet draait ze deze winter de volgorde om en keert ze later toch nog terug naar het voor haar bekend gebied rondom Canal du Sahel verder naar het westen.

Ook vrouw 70 keert terug naar de voor haar bekende gebieden. Al kiest zij ook direct voor het wintergebied wat ze vorig jaar pas als tweede bezocht in het noordwesten van Mali. Vorige winter bezocht ze kort het agrarische gebied rondom Canal du Sahel waar Wiltrud destijds verbleef, maar vloog uiteindelijk verder naar het oosten (zie update 20 maart 2020). Deze winter is het nog even spannend of ze langer blijft hangen, omdat ze op 15 december na twee dagen reizen aankwam bij Canal du Sahel, maar daarna geen GPS-locaties meer verstuurde.

Vrouwen 54, 56 en 71 en man 82 hebben zich niet verplaatst uit hun eerste overwinteringsgebieden aan respectievelijk rivieren de Senegal en Gambia. Alle drie de vrouwen verblijven nog steeds in agrarisch gebied aan de oevers op de grens van Senegal met Mauritanië. Terwijl man 82 zich nog vermaakt in het noorden van Gambia in natuurlijk habitat en regelmatig de grens met Senegal kruist.

Zowel Josef als man 83 zijn plaatstrouw en zitten al maandenlang in hun eerste wintergebied. Josef net als vorig jaar binnen een heel klein gebied in het noorden aan Canal du Sahel en man 83 aan de Niger.

Bruine kiekendieven 55, 78, Gabriele en Peter hebben al voor langere tijd geen data gedeeld, we wachten vol spanning af waar zij deze winter verblijven en of ze aankomende lente terugkeren naar het noorden.

02-12-2020

Acht van de dertien ‘online’ in het overwinteringsgebied

Acht van de in totaal dertien gezenderde bruine kiekendieven hebben nog recent data verstuurd vanuit hun overwinteringsgebied ten zuiden van de Sahara!

Vrouwen 54, 56 en 71 hebben allemaal voor hetzelfde overwinteringsgebied gekozen, zij zitten over 150 km wijd verspreid aan de Senegal rivier. Drie verschillende generaties hebben daarmee gekozen voor het vruchtbare grensgebied met Mauritanië. Volwassen vrouw 56 vliegt over de rivier tussen de akkers aan beide zijden heen en weer. Jonge vrouw 54 die de reis naar het zuiden voor het eerst maakte, koos net als vrouw 71 een jaar eerder, ervoor om een uitgebreide verkenningstocht te maken. Daarna vestigde ze zich dichtbij de kust aan de Senegal rivier ook in agrarisch gebied. Tweede kalenderjaar vrouw 71 zelf vloog in tegenstelling tot vorig jaar in een rechte lijn naar haar eerste en bekende overwinteringsgebied, oostelijk van vrouw 54 en 56.

Adulte vrouw 55 zit nog steeds in haar eerste overwinteringsgebied op het drielandenpunt van Senegal, Mauritanië en Mali.

Vrouw 70 is naar hetzelfde wintergebied getrokken als vorig jaar. Daar lijkt ze nog wel wat rond te zwerven en zich niet gevestigd te hebben in een klein beperkt gebeid zoals sommige andere van de gezenderde bruine kiekendieven.

Adulte man 82 zit verrassend genoeg een rivier en grensgebied verder zuidelijk dan vrouwen 54, 56 en 71. Hij verblijft nog aan de noordgrens van Gambia (en de gelijknamige rivier) met Senegal.

Bruine kiekendief man 83 zat tijdens de vorige update in zijn eerste overwinteringsgebied in Mali. Daar is hij op dit moment nog steeds aan de oevers van de Niger.

Op 29 september kwam Josef aan in Marokko. Vervolgens deed hij vijf dagen rustig aan in het noorden van Algerije. De volgende dag begon hij aan de oversteek van de Sahara, in twee dagen tijd vloog hij meer dan 1400 km! Op 8 oktober kwam hij aan in zijn eerste overwinteringsgebied in Mali. Hij koos daar voor precies hetzelfde akkergebied als vorig jaar, een gebied van maximaal 25km2, dat blijft wonderbaarlijk.

Vrouwtje 78 was één van de laatste om Afrika te bereiken begin oktober en ook toen leek ze geen haast te hebben. Haar laatste verzonden locatie komt net uit Mauritanië waar ze 13 oktober nog bezig was de Sahara over te steken.

Erich, Gabriele, Peter en Wiltrud hebben geen GPS-posities meer verstuurd sinds september.

06-10-2020

Omdraaien boven zee en rondje door Senegal

Tweede kalenderjaar vrouw 71 begon op 23 september aan haar oversteek van Spanje naar Noord-Afrika over de Middellandse Zee. Na 45 km gevlogen te hebben keerde ze echter om en was diezelfde avond terug in Spanje. De volgende dag maakte ze alsnog de tocht van 170 km over het water. Het lijkt erop dat de wind 23 september in ieder geval sterker was dan de opvolgende dag. Toch blijft het opmerkelijk te zien dat ze de volgende dag meteen dezelfde oversteek wel volledig maakt.

Eerste kalenderjaar vrouw 54 laat een migratie zien die erg lijkt op wat vrouw 71 deed tijdens haar eerste keer in Afrika. Ook zij koos voor Gambia en Senegal en zwierf vervolgens rond. Vrouw 54 heeft inmiddels ook een grote tour gemaakt door beide landen en is nu aan de westkust van Senegal noordelijk van Dakar.

Adulte vrouw 56 zit sinds half september in een relatief klein agrarisch gebied aan de oevers van de rivier de Sénégal. Daar verblijft ze wisselend aan de noordkant in Mauritanië en de zuidkant in Senegal zelf.

Vrouw 70 is inmiddels ook aangekomen in haar eerste overwinteringsgebied in Mali. Ze koost voor een locatie dichtbij haar overwinteringsgebied vorig jaar. We gaan zien of ze net als in 2019 later in de winter ook weer honderden kilometers naar het oosten verhuisd.

Adulte vrouw 55 en de mannen 82 en 83 zijn sinds de vorige update in hun eerste wintergebied. Van deze drie vogels is man 82 de enige die in hoofdzakelijk agrarisch gebied verblijft. Beide andere vogels zitten in natuurlijk habitat, niet ver van een rivier.

Josef heeft vanaf 19-09, na een stopover in Noord-Frankrijk, nogmaals een stopover van vijf dagen gemaakt in het departement Dordogne en vervolgde daarna zijn zuidwaartse reis. Vroeg in de ochtend van 28 september begon hij aan een tocht over de Middellandse Zee noordelijk van Mallorca en Ibiza maar vloog westelijk weer naar het vaste land van Spanje. Daar bracht hij de nacht door voordat hij op 29 september zijn oversteek naar Marokko daadwerkelijk afmaakte.

Erich, Gabriele, Peter, Wiltrud en adulte vrouw 78 zijn sinds de laatste update niet meer binnen bereik van het GSM-netwerk geweest.

18-09-2020

Eerste drie gezenderde bruine kiekendieven in overwinteringsgebied in Senegal en Mali!

Drie bruine kiekendieven hebben hun eerste overwinteringsgebied bereikt! Adulte man 82 vloog door Marokko en Mauritanië langs de westkust aan de Atlantische Oceaan verder zuidelijk naar Senegal. In zeven dagen over de Sahara om nu op de groene grens van Senegal en Gambia uit te rusten. Vrouwtje 55 vloog in zes dagen over de Sahara en koos haar eerste wintergebied in een ander grensgebied dan 82. Sinds 12-09 verblijft zij op het drielandenpunt van Mauritanië, Senegal en Mali aan de Malinese kant van de grens. Ook man 83 heeft in zes dagen de Sahara onder zich door zien glijden en koos voor een gebied in het midden van Mali.

Vrouw 70 is ook ver gevorderd op haar reis naar haar wintergebied, maar lijkt deze nog niet bereikt te hebben. Vorig jaar (zie routes 2019/2020) was haar eerste wintergebied in het noorden van Mali, verder westelijk van waar ze nu lijkt te zijn in het zuiden van Mauritanië. We hopen snel te zien waar ze dit jaar heen vliegt!

Vrouw 56 was vorige update nog bij Parijs en inmiddels in Mauritanië! Ze vloog op 09-09 bij Gibraltar naar Marokko en is zonder stopovers daarna verder door Algerije en uiteindelijk Mauritanië getrokken.

Eerste kalenderjaar vrouw Gabriele bereikte op 04-09 Marokko, na de oversteek naar het Afrikaans continent hield ze meteen een stopover van 4 dagen en trok daarna in kleine stappen verder. Op 08-09 was ze in Zuid-Marokko waar haar laatste GPS-positie vandaan komt.

Vrouwen 78 en Wiltrud waren vorige update beiden nog ver noordelijk, terwijl Erich al in Spanje was. Alle drie hebben inmiddels Marokko bereikt al is Erich zijn laatste GPS-positie van 06-09. Zowel 78 als Wiltrud hebben echter pas afgelopen week de oversteek naar Noord-Afrika gemaakt. Wiltrud vloog meer dan 250 km over het blauw van de Middellandse Zee, 78 koos voor de kortste oversteek bij Gibraltar en heeft slechts 30 km over open water hoeven vliegen. Zij houden allebei nu een stopover in het noorden van Marokko.

Ook vrouw 71 en eerste kalenderjaar vrouw 54 zijn verder getrokken na stopovers in respectievelijk Noord-Frankrijk (2 maanden) en West-Vlaanderen (6 weken). Vrouw 54 vertrok op 14-09 en vloog twee dagen later over de stad Bordeaux. Vlak voor de Spaanse grens vloog ze nog even langs de Franse kust en bereikte kort daarna op 17-09 Baskenland in Spanje. Op 16-09 vliegt ook 71 verder in zuidwestelijke richting om gisteren de kust van de Atlantische Oceaan te bereiken bij de golf van Biskaje waar één dag eerder vrouw 54 nog langs zweefde op slechts 20 km afstand van de route die 71 volgt.

Peter was tijdens de vorige update van 04-09 op Sardinië en zijn laatste GPS-positie komt van het zuiden van het eiland waar hij 05-09 de nacht doorbracht.

Josef heeft als laatste van 13 gezenderde bruine kiekendieven het broedgebied verlaten op weg naar het zuiden. Op 10 september was het eindelijk zo ver en vloog hij vanaf Noordrhijn-Westfalen door Luxemburg en België naar Noord-Frankrijk waar hij een stopover maakte van vier dagen. Gisteren zette hij zijn reis voort en is inmiddels voorbij het midden van Frankrijk.

04-09-2020

Vier bruine kiekendieven in Zuid-Spanje, Peter op Sardinië

Vorige week begonnen van de 13 gezenderde bruine kiekendieven, de eerste zes aan hun najaarstrek. Inmiddels tien dagen later en vele kilometers verder zijn bijna alle bruine kiekendieven vertrokken en zit een gedeelte van hen al in Zuid-Spanje enkele tientallen kilometers van de Middellandse Zee kust.

Adulte vrouw 55 en juveniel Gabriele zijn samen met de mannen 82 en 83 al aangekomen in Zuid-Spanje! Of ze daar ook samen naar toe gereisd zijn blijft natuurlijk de vraag. Maar vrouw 55 en man 83 hebben wel een heel erg gelijkende route door Spanje gekozen, hun GPS-posities liggen op sommige punten slechts 10 km uit elkaar met minder dan een halfuur verschil. Of ze elkaar ook gezien hebben is lastig te zeggen, vooral bedenkende dat ze waarschijnlijk bij lange na niet de enige bruine kiekendieven zijn die via deze weg naar Afrika reizen op dit moment. Op 03-09 hebben in ieder geval de drie adulten besloten te stoppen voor hun oversteek over de Middellandse Zee.

Vrouw 56 heeft 01-09 ook besloten verder te trekken vanaf de omgeving rond Utrecht, zij lijkt besloten te hebben in ieder geval één rustdag te nemen ten noorden van Parijs.

Vrouw 70 vertrok de laatste dag van augustus uit Flevoland en vloog in vijf dagen tijd naar Noord-Spanje zo’n 1200 km naar het zuiden. Ook Erich vertrok 31-08 en vloog in dezelfde hoeveelheid dagen nog net even 150 km verder naar de oostkust van Spanje en zit nu tussen Barcelona en Valencia in.

Peter besloot tot nu toe als enige dit najaar iets totaal anders te doen. In plaats van de westelijke route door Frankrijk vloog hij (net als grauwe kiekendief Henning; zie update 01-09) over de Alpen! Hij koos zeker niet voor het laagste gedeelte en vloog over besneeuwde bergtoppen in Zwitserland van bijna 3 km hoog. Daarna trok hij verder door Italië, vloog bijna 180 km over de Middellandse Zee naar Corsica waar hij de nacht doorbracht. Vandaag kwam hij aan op Sardinië na opnieuw 100 km over de Middellandse Zee te hebben gevlogen.

Ook Wiltrud is vanuit haar stopover gebied vertrokken, maar doet het vooralsnog rustig aan en was vandaag in deelstaat Thüringen in Oost-Duitsland. Of ze net als Peter voor de route over de Alpen gaat blijft nog even spannend.

Josef, vrouwen 78 en 71 en juveniele vrouw 54 hebben zich sinds de vorige update niet verplaatst.

25-08-2020

Start najaarstrek bruine kiekendieven 2020

In 2020 zijn door ons en onze samenwerkingspartners een recordaantal bruine kiekendieven van zenders voorzien! In de twee projecten in Flevoland en de Hellwegbörde (DE-NRW) waren dat in totaal 12 individuen. Samen met die in 2019 gezenderde vogels kunnen er nu 13 bruine kiekendieven op hun najaarstrek gevolgd worden. Opvallend is dat van de Flevolandse vogels (eind augustus) de meerderheid al het broedgebied verlaten heeft en in België of Noord-Frankrijk zit.

Het project in Flevoland is een initiatief van Ralph Buij van Wageningen Environmental Research en wordt uitgevoerd in opdracht van Provincie Flevoland met Kennisbasis financiering van LNV in samenwerking met Grauwe Kiekendief – Kenniscentrum Akkervogels en Werkgroep Roofvogels Noordoostpolder. Het hoofdzakelijke doel van dit project is om de interacties van bruine kiekendieven met windmolens in Flevoland te onderzoeken. In 2019 werden daar vier bruine kiekendieven gezenderd waarvan op dit moment nog twee in leven zijn. Het vangsucces van Ralph en Kjell Janssens was in 2020 met acht individuen (waaronder drie moeilijk te vangen adulte mannetjes) een stuk hoger. Twee van de nieuw gezenderde kiekendieven overleden helaas al in de nazomer: een juveniel mannetje nog in Nederland en een adulte man die net met de trek begonnen was in Noord-Frankrijk. Voor de medewerking tijdens de vangacties willen we de boeren in de Noordoostpolder hartelijk bedanken.

In de Hellwegbörde in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen werken wij samen met Hubertus Illner en Margret  Bunzel-Drüke van de “Arbeitsgemeinschaft Biologischer Umweltschutz” (ABU) in Soest. Sinds 2017 hebben wij er 10 grauwe kiekendieven van GPS-GSM-zenders voorzien, en in 2019 voor het eerst ook drie bruine kiekendieven. Dit jaar werden er nog eens vier bruine kiekendieven gezenderd, twee adulte mannetjes en twee juveniele vrouwen (lees hier meer over de vangactie). Eén van de juveniele is helaas al in de uitvliegfase overleden. En bij “Konstantin”, een van de mannetjes uit 2019, is helaas in de loop van het broedseizoen 2020 de zender stuk gegaan, zodat wij zijn bewegingen nu niet meer kunnen volgen.

Flevoland

Vrouwtje 54 werd als nestjong uit een nest van vijf jongen in de Noordoostpolder (NOP) gezenderd. Na het uitvliegen verbleef zij nog bijna een maand in de omgeving van het nest en vertrok toen “plotseling”. Binnen 2 dagen vloog zij 280 km naar het zuidwesten tot bijna aan de Franse grens. Sindsdien verblijft zij in West-Vlaanderen.

Het adulte vrouwtje 78 vertrok al op 03-07 uit de NOP. Het is niet duidelijk of haar nest succesvol was; mogelijk verzorgde het mannetje de toen net uitgevlogen jongen alleen verder. 78 zit sinds 09-07 in Noord-Frankrijk in de regio Noord-Pas-de-Calais bij Arras.

Het adulte vrouwtje 55 broedde succesvol in een rietkraag in de NOP (3 jongen). Zij is nog niet met de najaarstrek begonnen.

Ook vrouwtje 56 broedde succesvol in een rietkraag in de Noordoostpolder (2 jongen). Op 14-08 is zij daar vandaan vertrokken en verblijft sindsdien in de omgeving van Utrecht.

Het adulte mannetje 82 broedde succesvol in de Noordoostpolder (1 jong). Hij bevindt zich nog steeds in de omgeving van Creil.

Ook 83 is een adult mannetje. Deze is na succesvol in de Noordoostpolder te hebben gebroed (4 jongen) op 06-08 vertrokken en maakt sindsdien een tussenstop in Noord-Frankrijk (regio Picardië).

Hellwegbörde

Gabriele werd als nestjong in de Hellwegbörde gezenderd. Zij was het enige uitgevlogen jong van dat nest in wintertarwe. Zij is tot nu toe nog niet uit het gebied vertrokken.

Peter broedde succesvol in een dichtgegroeide kleigroeve (2-3 jongen). Hij is nog niet op trek.

Ook Erich broedde succesvol in een natuurgebied tussen de akkers van de Hellwegbörde (2-3 jongen), en ook hij is nog niet vertrokken.

Flevoland

Vrouwtje 70 werd in 2019 als adult gezenderd. Na in Mali te hebben overwinterd, maakte zij begin april 2020 een grote uitstap tot Schleswig-Holstein en Bremen (1 week), vermoedelijk om mogelijke broedgebieden te verkennen. Uiteindelijk kwam ze toch weer terug naar de Noordoostpolder en heeft daar zoals vorig jaar in een rietkraag van een tocht gebroed (vermoedelijk succesvol), maar wel 15 km van de nestplek in 2019 verwijderd. Op dit moment is zij nog in Flevoland.

Vrouwtje 71 werd vorig jaar als nestjong in de NOP gezenderd. In 2020 deed zij daar een broedpoging, maar die mislukte al vroeg (vermoedelijk al voor de ei-leg). In juni bracht zij langere tijd door aan de Friese Waddenkust, en maakte eind juni een uitstapje naar Denemarken. Op de terugweg naar NL maakte zij een zeeoversteek van 100 km dwars over de Duitse Bocht. Half juli vertrok zij naar Noord-Frankrijk. Daar is zij sindsdien stationair in een gebied zuidwestelijk van Calais.

Hellwegbörde (DE)

Josef broedde in 2019 succesvol in de Hellwegbörde, maar dit jaar mislukten zowel zijn eerste als tweede legsel in een vroeg stadium (vermoedelijk door predatie). Desondanks bleef hij daarna grofweg in het gebied en is tot nu nog niet vertrokken.

Wiltrud werd in 2019 in de Hellwegbörde als adult vrouwtje gezenderd. In 2020 broedde zij tot onze verbazing rond 80 km verder noordelijk in Noordrijn-Westfalen in de buurt van Osnabrück; deze verplaatsing zou ermee te maken kunnen hebben dat haar nest vorig jaar in de Hellwegbörde mislukte. Dit jaar was het nest in triticale; het werd door Hubertus Illner beschermd en 4 jongen vlogen uit. Op 19-08 is Wiltrud uit dat gebied vertrokken en 180 km naar het oosten gevlogen, naar de grens van Saksen-Anhalt, waar ze tot nu toe verblijft.