De wulp Numenius arquata staat sinds 2017 op de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels met als status ‘kwetsbaar‘. In Drenthe zijn ze nog relatief talrijk met een geschat aantal broedparen tussen de 500 en 800 (van Dijk et al., 2017). Tegenwoordig is het broedhabitat van de wulp echter verplaatst van natuurgronden (zoals heidevelden en hoogveengebieden) naar akkergronden. Doordat de wulp een grondbroeder is, wordt de kans om het nest te verliezen door toedoen van agrarische activiteit hiermee extra groot. Ook in Drenthe laten wulpen hierdoor een dalende trend zien.

Bescherming

Naar aanleiding van deze afname is in 2018 gestart met de bescherming van wulpennesten door middel van het plaatsen van een stroomraster van 10 bij 10 meter. Deze methode bleek zeer succesvol (Ottens, 2018), want 10 (71%) van de destijds 14 beschermde nesten kwamen succesvol uit in tegenstelling tot 15 niet beschermde nesten waarvan er maar één succesvol uitkwam (7%).

Uiteindelijk lukte het echter maar 2 paar van deze beschermde nesten om hun jongen groot te brengen (dat betekent 0.21 jong per gevonden nest per paar). Alle andere paren waren gemiddeld na ruim een week al hun kuikens al kwijt. Waardoor de kansen om als wulpenjong groot te worden zo klein zijn is niet duidelijk. Hierdoor heeft dit onderzoek een vervolg gekregen met als doel het achterhalen van de oorzaken voor de hoge sterfte onder jongen. Om zo ten slotte te kunnen bepalen wat nodig is om de kwaliteit van het leefgebied van de wulp te optimaliseren en of dit mogelijk is met de inzet van agrarisch natuurbeheer.

Foto’s op deze pagina zijn gemaakt door: Henk Jan Ottens en Sylvia de Vries.

Vervolg 2019

Collega Henk Jan Ottens zal net als afgelopen jaar maar dit keer samen met student Ton Kusters van HAS Hogeschool het onderzoek naar het broedsucces en kuikenoverleving uitvoeren in samenwerking met Landschapsbeheer Drenthe. Zij worden bijgestaan door een grote groep vrijwillgers van weidevogelbeschermingsgroepen en de boeren die meewerken aan de bescherming op hun grond. Dit is ook noodzakelijk voor het onderzoek om te kunnen slagen en wij zijn hen dan ook allen erg dankbaar voor hun medewerking!

Ton was voordat hij begon aan dit onderzoek ‘nog’ geen vogelaar, maar zijn studie richt zich wel specifiek op ecologie. En een wulpenkuiken is natuurlijk wel het voorbeeld van een vogel die in staat is van iemand een vogelliefhebber te maken. Hij zal in de maanden mei t/m juli regelmatig in het veld te vinden zijn. Zijn onderzoek richt zich specifiek op de kuikenoverleving en de oorzaken van sterfte onder de kuikens. Daarvoor zullen 18 nesten beschermd worden, 9 in grasland en 9 in akkerland. Bij deze nesten wordt er zodra de eieren uit zijn gekomen één van de jongen voorzien van een radiozender. Deze radiozender is met een antenne uit te peilen en zo kan het jong terug worden gevonden. Nadat een kuiken en met geluk alle kuikens ook die zonder zender, zijn gelocaliseerd, zal Ton de maten opnemen van de snavel en gewicht meten. Dat is weer heel ander werk dan leguanen observeren op Sint Eustatius wat hij ook met plezier heeft gedaan.

Het wulpenonderzoek is in samenwerking met Landschapsbeheer Drenthe en wordt in 2021 mogelijk gemaakt door het Bettie Wiegman Fonds, Vogelbescherming Nederland, Stichting Haagvalken, Ars Donandi en het Tringa Fonds, Provincie Drenthe, het Sayer Fonds en Prins Bernhard Cultuurfonds.